Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

gramatyka wiedza o języku

Hasło w cytatach: grammatyka
Język: polski
Geneza: łac. grammatica < gr. grammatikḗ (gramma ‘litera, znak’, tekhnḗ ‘rzemiosło, sztuka’)
Dział: Ortografia, Morfologia, Kultura języka (współcześnie)
EJO 1999, s. 208 Definicja współczesna

Gramatyka [...] 2. Kompletny opis języka. W tym znaczeniu w zakres gramatyki wchodzą: fonetyka (fonologia), morfologia, składnia, leksykologia i semantyka. Wewnętrznie powiązany opis ściśle określonymi stosunkami środków morfologicznych i reguł ich łączenia (środki syntaktyczne) określa się jako system gramatyczny. Jest on najbardziej niezmienną i odporną także na wpływy zewnętrzne (jak np. jęz. obce) częścią każdego języka.

Cytaty

GRAMMATYKI NIEMIECKIEY CZĘŚĆ I.

Umiejętność języka polskiego na tym zależy, aby podług zwyczaju narodu polskiego po polsku czysto mówić i poprawnie pisać: co nabywa się przez naukę grammatyki, krasomówstwa i wymowy; piérwsza uczy rozbioru i zastosowania do myśli wyrazów pojedynczych.

Grammatyka powinna obéjmować: 1. rozbiór wyrazów; 2. formowanie wyrazów i ich znaczenie; 3. używanie wyrazów czyli składnią; 4. iloczas i wierszopistwo zewnętrzne; 5. ortografiją; 6. błędy przeciw grammatyce z ich poprawą; 7. historyją nauki języka narodowego.

Grammatyka uczy mówić i pisać dobrze, krasomówstwo ozdobnie, a wymowa praktycznie i użytecznie.