Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głoska dźwięk mowy

Język: polski
EJP 1991, 97 Definicja współczesna

Głoska jest najmniejszym elementem dźwiękowej formy wypowiedzi, charakteryzującym się stałym zespołem fonetycznych cech artykulacyjnych i akustycznych.

Cytaty

O dobrej wymowie niektórych głosek. Co się tyczy samogłosek.

Myśli składają się z wyrazów, wyrazy z zgłosek czyli syllab, syllaby z głosek, t.j. postaci do malowania wyrazów używanych, pospolicie literami zwanych.

Litery od znaczenia głosu nazwane głoskami, jak są w pisaniu rozmaite, tak rozmaicie brzmieć muszą i pojedyńcze w abecadle i złożone w słowach.

Cechą rodzaju imion nieodmiennych jest domyślnia. Imiona tedy głosek, i wszystkie wyrazy za imię czyli nazwisko wzięte, są rodzaju nijakiego, przez domyślanie się wyrazu tegoż rodzaju, imię, nazwisko, słowo. I tak mówimy e ściśnione, i długie, moje widzi mi się.

Użyto ich najwłaściwiéj do oznaczenia naszych samogłosek ściśnionych, bo ta sama głoska, w tém samém słowie, miewa raz brzmienie otwarte, drugi raz ściśnione.

Idzie więc tylko o to, czy głoska a ma w mowie naszéj dwojakie brzmienie, otwarte i ściśnione.

[…] Wszystkie głoski wchodzące w skłád wyrazów dzielą się na samogłoski i spółgłoski […].

Każde zdanie składa się z wyrazów, a każdy wyraz z głosek czyli liter, np. wyraz „matka” składa się z głosek: m, a, t, k, a. Bóg z głosek B, ó, g.

Mamy w języku naszym głosek 45, te są: a, ą, b, b(i), c, cz, ć, d, dz, dź, dż, e, é, ę, f, f(i), g, h, ch, i, j, k, ł, l, m, m(i), n, ń, o, ó, p, p(i), r, rz, s, sz, ś, t, u, w, w(i), y, z, ź, ż. Głoski te dzielą się na samogłoski i spółgłoski. Samogłosek jest 10, spółgłosek zaś 35.

Głoska. Głoski dźwięczne i bezdźwięczne.