of grammatical terms online
dźwięk głoska, głos artykułowany
Quotations
W drukowanych naszych księgach dwoiste mamy abecadła figury: niemieckie czyli gotyckie, i łacińskie czyli rzymskie. Łacińskie jako gładsze i prostsze w pospolitém dzisiaj są używaniu. Z figur niemieckich zatrzymaliśmy w (podwójne), zamiast pojedyńczego v; z łacińskich jednośmy Q opuścili, oddają je przez k. Dodaliśmy do niektórych kreski i inne znaki, lub utworzyliśmy z kilku głosek nowe złożone brzmienie na oznaczenie dźwięku, którego łacińskiemi głoskami nie można było wyrazić.
Takie powinno być abecadło, jakie odrysowuje się w mowie całej żywej narodu, tj. ile w ustnej mowie jest różnych brzmień, dźwięków, syczeń, przycisków i dechów, tyleż powinno być liter w naszem abecadle [...].
Samogłoski polskie, zwane pospolicie nosowymi, dla różnicy od powyższych ṃ ṇ, należałoby nazywać znosowanymi. [Dopisek A. A. Kryńskiego]: Sądzę, że utartéj nazwy samogłoska nosowa nie ma potrzeby odłączać od samogłosek ą i ę i przenosić jéj na oznaczenie innych brzmień; wystarczy bowiem, zatrzymując tę starą nazwę dla samogłosek ą i ę, ..., nazywać dźwięki ṃ ṇ, jak wyżéj radzi szan. projektodawca, "samogłoskowym m" i "samogłoskowym n".
§ 5. Głoski i litery. Mowa nasza składa się z wyrazów, a wyrazy z pojedyńczych dźwięków czyli głosek [...] Litery nie należy brać za jedno z dźwiękiem. Dźwięki słyszymy: są to wrażenia słuchowe; litery zaś czyli znaki napisane rozpoznajemy za pomocą wzroku.