terminów gramatycznych online
znaczenie przysłówkowe
Cytaty
Rzeczownik dom ma: w domu w znaczeniu przysłówkowym (zamiast staropolskiego: doma, łać. domi, zu Hause) […].
1). Imiesłów nieodmienny czasu teraźniejszego przybiera końcówkę nc, która z poprzedzającą spójką zlewa się w ąc, np. plot enc=plotąc, odmienny: plotący-a-e. [...] Podobnie jak 3cia osoba 1. m. czasu teraźn. kończyła się niegdyś na ęt, tak ten imiesłów kończył się na ęc, a nawet na nosową samogłoskę bez c [...]. Ten imiesłów odmieniał się w staréj polszczyźnie jak rzeczownik, w 7ym p. I. p. kończył się na y: siedzęcy, stojęcy [...]. Do dziś dnia pozostał ślad jego w znaczeniu przysłówkowem na pytanie: w jaki sposób? np. klęczący się modliła [...].
[…] Zajimek coś w znaczeniu przysłówkowym pochylá samogłoskę o […].
Przysłówki pochodne wzięły swój początek od pewnych postaci rzeczowników, przymiotników, zaimków, oraz słów. Są to więc postaci najczęściej przypadków takich, które wskutek częstego używania w pewnym określonym znaczeniu (przysłówkowym) skostniały, przyjęły znaczenie przysłówka i utrzymały się w języku, chociaż często wyrazy, z których powstały, wyszły z użycia.
Wyrażenia, złożone z przyimka i imienia, pisać razem, jeżeli mają samoistne znaczenie przysłówkowe, zatym np. powoli, pomału, zapomocą, zamłodu, zbliska, zdała, naczele, nakoniec, wkońcu (ale: w końcu wsi) itd.
Użycie tych form w znaczeniu przymiotnika i w funkcji orzecznika staje się coraz rzadsze z powodu wypierania ich przez formy deklinacji złożonej (np. nic nie jest straszne), a formy na -o zachowują już tylko znaczenie przysłówkowe, jakie zresztą miały od czasów niepamiętnych, np. Fl: barzo 6, często 105, darmo 119, długo 119, dostojno 7, licho (inique) 118, 51 i t. d.