Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

stopień

Język: polski

Cytaty

Imię przyrzutné, dzieli sie ná stosującé sie, po Fr: Comparable, i na niestosującé się, po Fr. Incomparable. Stosujące sie jest, którégo znáczęnié może sie na inszy stopięń podwyższyć álbo zniżyć.

Przymioty w przysłowiu są té: figurá, postáć, przystosowánié. i znáczęnié. [...] Przystosowánié sie tu ták spráwuje, jáko pod imiónámi przyrzutnymi, i téż stopnie ma.

Komparacya Adiektywow. P. Co to jest Komparacya? O. Jest imienia przydatnego przez stopnie odmiana. P. Wiele jest stopni czyli gradusow Komparacyi?

P. Czy Adverbia mowią się przez wszystkie stopnie Komparacyi?

Stopniów więcéj być nie może nad trzy: nie idzie bowiem o to, jaka jest ilość przymiotu w rzeczach, ale czy ta ilość równa jest we wszystkich, czy większa w jednych jak w drugich, czyli większa w jednéj jak w innych, które z nią porównywamy.

Przymiotnik odmienia się przez: rodzaje, liczby, przypadki, stopnie i formy.

Stopniowanie przymiotników jest to sposób użycia przymiotnika w większym lub mniejszym stopniu.

Przepisz te zdania na tablicę, przypatrz się uwa­żnie różnicom, ukazującym się w formach przymiotnika: pilny—pilniejszy—najpilniejszy, a postrzeżesz w nich pewne potęgowanie się, pewne coraz to wyższe stopnie tego przymiotu.

Mówiliśmy już w rozdziale poprzednim, że przymiotniki stopniują się czyli zmieniają stosownie do różnych odcieni przymiotu pewnej rzeczy. Język nasz odróżnia trzy stopnie przymiotu: równy, wyższy i najwyższy.

Ta sama jakość, tkwiąca w przedmiocie, może występować z różną siłą, z różnym natężeniem, w różnym stopniu.