terminów gramatycznych online
iloczas długość głoski
Język: polski
Iloczas. Fonologicznie dystynktywne różnice czasu trwania segmentów fonologicznych stanowiące podstawę opozycji fonemów długich i krótkich.
Cytaty
[...] Przemian samogłosek otwartych e, o, ę, w ściśnione é, ó, ą, a ściśnionych w otwarte nie można pod ścisłe prawidła bez licznych wyjątków podciągnąć. Ta nieprawidelność zdaje się stąd pochodzić, że samogłoski e, o, wtenczas przechodziły w staréj polszczyźnie w é, ó ściśnione, gdy przez położenie swoje stawały się długiemi. Podobnież kreskowano długie a. Dziś, kiedy iloczas (prozodja) zaginął, i zwyczaj co do brzmienia ściśnionych é, ó się zmienia, nie możemy przemian tych samogłosek pod ścisłe podciągnąć prawidła. Co do ę, ą, rzecz się ma inaczéj, te bowiem z natury swéj są długiemi samogłoskami [...], ale częstokroć nie są żródłowemi, stąd pochodzi ich nieprawidelność [...].
Błąd popełnili ten, że na wzór Greków i Rzymian nie zbadali w całej rozciągłości mowy swojej i nie ułożyli podług jej wymagań i iloczasu, prawideł i pisowni odpowiednej własnej.
Pochylonej zaś samogłoski á wcale nie mamy, przeszło już od stu lat znikła. Napróżno chciał ks. Kopczyński a ostatecznie ks. Malinowski ją przywrócić. Iloczas polski usunął jako zbyteczną.
Zatem wynalazł [Józef Medzofanti] klucz do wykrycia wszystkich odcieni naszej wymowy bogatej znaczkami pewnemi i literami osobnemi oznaczył liczbę ich, porządek i pokrewieństwo z sobą, dalsze lub bliższe były, stopnie podzielił, zrozumiał wszystko od razu dosadnie, prawidła i iloczas tem samem już znalazł w nich.
Jloczas zaś nienależy szczegółowo do żadnej samogłoski ani współgłoski, lecz gdy te osobne części we wyraz zostaną złożonemi; wówczas jloczas złożonego wyrazu staje się panem, duszą i kierownikiem, jest to siła duchowa kierująca wyrazami.