terminów gramatycznych online
krótkość samogłoski
Język: polski
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Głosownia: Gaert/1927, Mał/1879
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- O nauce dobrego pisania i czytania: Lub/1778
- Prawidła samogłoskowe: Malin/1869
- Pytanie, jaki znak najstosowniejszy dla jloczasu polskiego?: Oż/1883
Cytaty
Abyś też wiedział ktorą syllabę przedłużnie, á ktorą krotko wymawiáć masz, będę zázywał nád niektoremi wokałámi dwuch znákow jáko ― ktory przewłokę sylláby, á ten -- ktory krotkość znáczyć będzie.
Abyś też wiedział ktorą syllabę przedłużnie, á ktorą krotko wymawiáć masz, będę zázywał nád niektoremi wokałámi dwuch znákow jáko ― ktory przewłokę sylláby, á ten -- ktory krotkość znáczyć będzie.
Teraz używają jednej tylko kreski nad Samobrzmiącemi, dla wytchnięcia różnego uderzenia, w rzeczeniach różnego znaczenia, a jednego wymawiania, i podkówki nad Й. dla objawienia krótkości.
[…] Oznaczámy w gramatyce łacińskiéj łukiem otwartym do góry, położonym nad samogłoską, jéj krótkość, kréską zaś poziomą nad samogłoską jéj długość […].
Obecnie (od początku już XVI w. począwszy) tej różnicy co do długości i krótkości samogłosek - iloczas (quantitas) - nie czujemy już w polszczyźnie: wszystkie nasze samogłoski, czy otwarte czy pochylone, wymawiają się co do miary czasowej zupełnie jednako, t. j. krótko.
Z porównania rymów w poezji, uczynili takowy wniosek miarowy, że nad każdym wyrazem w poezji miarowej, długość i krótkość głosek u góry się oznacza, długą i krótką kreską; zatem w prozie znika znak krótki jako niepotrzebny ; a pozostaje długi który może być użytym na znak jloczasu określonego.
U Słowińców głoska ta zawsze się palatalizuje, przechodzi w zamknięte lub otwarte ü [...], czemu jako krótkość odpowiada tylko po wargowych, średnio- i tylnojęzykowych u [...].
Oczywiście i tu w obu szeregach krótkość.
Zasadą jej jest, by każda głoska była wyrażona tylko jedną literą, przy czem używa się następujących znaków rozróżniających: [...]
˘ łuk nad literą (ă) — krótkość samogłoski.