terminów gramatycznych online
iloczas długość głoski
Iloczas. Fonologicznie dystynktywne różnice czasu trwania segmentów fonologicznych stanowiące podstawę opozycji fonemów długich i krótkich.
Cytaty
[...] Przemian samogłosek otwartych e, o, ę, w ściśnione é, ó, ą, a ściśnionych w otwarte nie można pod ścisłe prawidła bez licznych wyjątków podciągnąć. Ta nieprawidelność zdaje się stąd pochodzić, że samogłoski e, o, wtenczas przechodziły w staréj polszczyźnie w é, ó ściśnione, gdy przez położenie swoje stawały się długiemi. Podobnież kreskowano długie a. Dziś, kiedy iloczas (prozodja) zaginął, i zwyczaj co do brzmienia ściśnionych é, ó się zmienia, nie możemy przemian tych samogłosek pod ścisłe podciągnąć prawidła. Co do ę, ą, rzecz się ma inaczéj, te bowiem z natury swéj są długiemi samogłoskami [...], ale częstokroć nie są żródłowemi, stąd pochodzi ich nieprawidelność [...].
Pod względem iloczasu (quantitas) nie ma w obecnym stanie języka żadnéj różnicy pomiędzy samogłoskami; wszystkie nasze samogłoski wymawiają się równo, t. j. krótko.
Dowiedliśmy, że był iloczas w języku polskim aż po koniec XV stulecia; i że długie samogłoski wyrażano podwójnémi literami.