Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

consonans dentalis

Hasło w cytatach: denatales, dentales, dentalis
Język: łaciński

Cytaty

[...] do wydaniá spółgłosek, różné głosowego narzędziá części, szczególniéj prácują, a od tych części głosowégo narzędziá, spółgłoski biorą nazwisko, jako to zowią się

Wargowémi, labiales, b, f, m, p, w:

Zębowémi, dentales, c, d, t, n:

Językowémi, linguales, l, ł, r, s, z:

Gardłowémi, gutturales, g, k, q, x.

[...] od różnych zaś części narządu, które najbardziej na wybicie jakiej Spółgłoski wargowémi, zębowémi, językowémi, gardłowémi, przydechowémi (labiales, dentales, linguales, guturales, aspiratio) mianowanych [...]

I tak t i d nazwano zębowemi (dentales), jako wymawiane za pomocą języka i zębów.

W piątym szeregu głoski t, d będziemy nazywali i nadal zębowymi (dentales) rozumie się w ściślejszym sensie, skoro nazwa ta już im jest w całéj lingwistyce porównawczéj nadaną i zresztą dosyć stósowną, zwłaszcza jeżeli do tego epitet twarde zębowe dodamy.

A więc oba nasze szeregi przedniojęzykowe noszą nazwę zębowych (dentales), gdy jednak idzie o odróżnienie ich, mamy nazwy syczących i szumiących (sifflantes i chuintantes), a więc ze stanowiska akustycznego. Dźwięki środkowojęzykowe nazywają się podniebiennemi (palatales), wreszcie tylnojęzykowa są określone jako velares (velum, podniebienie miękkie). Nazwa gardłowych (gutturales) dla tej ostatniej kategorji jest przestarzała i błędna.