terminów gramatycznych online
pierwiastek drugorzędny
Język: polski
- O pierwiastkach: Trz/1865
- Wstęp obejmujący pogląd na Głosownią i pojęcie Pierwoskładni: Malin/1869
Cytaty
§. 6. Rozróżniamy oprócz tego piérwiastki piérwszorzędne i drugorzędne.
Zdarza się bowiem niekiedy, że przyrostki lub wrostki straciwszy piérwotny charakter tak mocno złączyły się z piérwiastkiem, że je za integralną część piérwiastka uważać można; w nie których zaś razach podwaja się piérwiastek; i tym sposobem powstały tak zwane drugorzędne piérwiastki n. p. trząs = trzons z pierwotnego trzas; więz = wienz z pierwotnego wiez.
Słuch, pług i t. p. są także drugorzędne pierwiastki, powstałe przez zlanie się przyrostków ch, g z piérwszorzędnymi piérwiastkami słu, płu.
Jako przykłady drugorzędnych piérwiastków z podwojenia wynikłych przytaczamy: dad (dad-zą) zam. da-da pierw. da [...].
Odkłádając rzecz o piérwiástkach zajimkowych do nauki o zajimkach, zastanowim się jeszcze nad różnicą, jaką badácze czynią pomiędzy piérwiástkiem słównym piérworzędnym (radix primaria) i piérwiástkiem drugorzędnym (radix secundaria). Każdy piérwiástek, s którego bez zburzeniá i zmiany jego znaczeniá nie możná odjąć żádnéj głoski, jest piérwiástkiem piérworzędnym [...].
Jinaczéj się rzecz má z drugorzędnemi piérwiástkami, które się składają s piérwiástków piérworzędnych i poniekąd s pogłosów […].