Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowiańszczyzna

Hasło w cytatach: słowiańsczyzna
Język: polski
Dział: Ogólnojęzykowy (współcześnie)

Cytaty

Nazwiska także osob i rzeczy rożnych wydają dawną Słowiańszczyznę. Sławna Krolowa Skitow Tomyris, ktora Cyrusa z wojskiem jego zgubiła nazwana od okrzykow ludu, i Żołnierzy, To! myr!. [...] Świadczą dawną Słowiańszczyznę w przezwiskach. Albowiem, kończenie się samo niektorych na Ryk inszych na Mund, z nazwiskami dawnych Domow, i Osob, w Litwie i Żmudzi zgadzające się wydaje, że były Słowiańskie nazwiska.

Wiele by się też odkryło słow i nazwisk Słowiańskich, ktore obcym językiem pisząc dawni Dziejopise według własności swojej mowy, powykręcali. Jako na przykład Orosius Lib: I. Cap. 37. Prosper Marcelinus in Chron: Króla Gotskiego, ktory do Włoch wtargnął Roku od Narod: Chryst: 405. piszą że się zwał Radagisus w samej zaś rzeczy zwał się Radogost od chętnego przyjmowania gości. I lubo obydwa słowa nie są od siebie dalekie, trudno by jednak Słowiańszczyzny poznać, gdyby jej nie przywrocił, Stryjkowski w Xiędz. 2. Rozd. 3.

Na mocy tego wyrazy, dotychczas wymawiane w całej słowiańszczyźnie w syllabie odnośnéj przez tia, dia, np. matiecha, wratiati, sadiati, przeszły teraz w jednéj dzielnicy na macziecha, wracziati, sadżiati.

Ani też dzieł nie wydali tej treści, co Mroziński, ale w innych przedmiotach raczej historycznych i prawodawczych dziel poglądy na sławiańsczyznę, jako Kucharski Andr. Filolog grecki znany.

Ważność tego zjawiska uwydatni się, gdy się je postawi na tle stosunków palatalizacyjnych całej słowiańszczyzny: wraz z kaszubskiemi čv'årti, p'ar są mazowieckie v'ołna, m'ołti objawami bezwyjątkowej palatalizacji na północy słowiańskiego zachodu, będącej przeciwieństwem zupełnego braku palatalizacji na słowiańskiem południu [...].