terminów gramatycznych online
futurum exactum
Język: łaciński
Cytaty
Futurum Coniunctivi, zowie się też Futurum Exactum; ktore cum Indicativo ma być policzone, ponieważ ná miejscu Indicativi, to Periphrasticum ma być záżyte podług §. 58.
Exactum. Dokonany.
Czas przyszły dokonany (futurum exactum) przybiera końcówki czasu teraźniejszego […].
Obydwa nasze czasy przyszłe, tak niedokonany jak dokonany, zarówno odpowiadają łacińskiemu i niemieckiemu futurum simplex (scribam, ich werde schreiben — będę pisał i napiszę). Futurum exactum wyrażamy zawsze przez nasz czas przyszły dokonany (wenn ich werde geschrieben haben, si scripsero — jeżeli napiszę).
Były to w tamtym wieku zwykłe czasy przyszłe, czyli t. zw. futurum primum, simplex. Dopiero późniéj, kiedy się na ich miejsce różne inne formy znalazły, a te już tylko należały do archeologii języka, zaczęto w nich upatrywać futura „drugie" cz. t. zw. exacta.
Natomiast weszły u nas w życie kombinacye formacyi już III t. j:
1.będę biegł, [...], będę dawał, znaczące w tamtéj epoce dosłownie "[...] będę taki co dawał, co dał", więc odpowiednie łacińskiemu futurum exactum.
W języku polskim czas przyszły złożony tworzy się tylko od czasowników niedokonanych. Wyjątek stanowi BZ., gdzie znajdujemy [...]: nie będziesz mnie posłuchać Lev. 26, 14 [...], będziem posłuchać Jos. 1, 17. Forma ta różni się od tak zw. futurum exactum, znanego w innych językach słowiańskich, gdyż składa się z będę i bezokolicznika, a nie imiesłowu na -ł, jak to np. było w języku czeskim.