Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek trzeci składnia, = dopełnienie

Hasło w cytatach: przyp. IIIci, przypádek trzeci
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Poniewáż Grecy, nié mając Przypádku szóstégo, pospolicie zań używali ze Słowami biernémi Przypádku trzeciégo; Łacinnicy téż, lubo mieli szósty Przypádek, kładli zań z takiémi Słowami Przypádek trzeci np. nulla tuarum audita mihi neque visa sororum (Virgil.) zamiást a me audita, a me visa.

§. 676. Największa liczba czasowników naszych, tak przechodnich jak nieprzechodnich, takie wyraża czynności, że z nich wynikają korzyści albo też niekorzyści czy to dlatego, który je czyni, czy też dla jakiejś osoby (rzeczy) ubocznéj, t. j. takiej, która w zdaniu ani nie jest podmiotem, ani też jako biernik czynności tej bezpośrednio nie podlega. [...]

§. 677. Wyrażamy tedy przez przyp. IIIci taką rzecz lub osobę, wobec której czynność czyja albo właściwość czyja przynosi korzyść lub szkodę; i to stanowi właściwe i pierwotne znaczenie przypadka IIIgo. [...] (Porównać z tém łaciński dativus commodi v. incomm.).