terminów gramatycznych online
samogłoska średnia
Język: polski
- Fonetyka opisowa: Benni/1923
- Głosownia: PolTerm/1921, Król/1922
- IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
- Nauka o głosce: Kl/1939
- Słowniczek: Gaert/1927
Cytaty
Samogłoska. Samogłoski czyste i nosowe. Samogłoski przednie, środkowe i tylne, samogłoski wysokie, średnie i niskie, samogłoski szerokie i wąskie, samogłoski jasne i pochylone, samogłoski zgłoskotwórcze i niezgłoskotwórcze.
Ze względu na ton dzielimy samogłoski na: wysokie np. i, średnie e,niskie u.
Ze względu na artykulację możemy podzielić samogłoski na przednie np. i, średnie o, tylne a i na: szerokie o, a, u, y i wąskie i, e, wreszcie na: jasne o, a, e, u, y i pochylone ó.
Dla naszych trzech otwartych będziemy mieli trzy stopnie tego wznoszenia, czyli zbliżenia do podniebienia: a nazwiemy głoską szeroko otwartą, e średnio otwartą, i wąsko otwartą, lub też krócej: a samogłoską szeroką, e [samogłoską] średnią, i wąską.
Poprzednio ustanowione terminy możemy więc i tu zastosować: o nazwiemy samogłoską średnią pod względem otwarcia, u wąską, a w odróżnieniu od poprzedniego szeregu samogłosek przednich, ten nazwiemy tylnym.
★Samogłoski (pełnogłoski, vocales) dzielą się: [...], b) ze względu na położenie języka: 1) wobec podniebienia: ★wysokie lub ★wąskie i, y, u, ★średnie e, ę, o, ǫ, ★niskie lub ★szerokie a.
Średnie, p. samogłoski.
Od niskiego położenia przy a wznosi się język przy i wysoko ku podniebieniu twardemu; przy e znajduje się pośrodku między tymi skrajnymi poziomami. W związku z tym dzielimy samogłoski na niskie: a, średnie: e, é, o, ą, wysokie: i, y, u.
Językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej stanowiący pierwszy wyraz jej unifikacji od czasów Kopczyńskiego [...].
Terminologia. Głosownia: głoska (bez)dźwięczna, samogłoska przednia, środkowa, tylna, wysoka, średnia, niska, szeroka, wąska, czysta, jasna, pochylona, (nie)zgłoskotwórcza, ruchoma, dwugłoska, półsamogłoska mocna, słaba [...].