Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

adverbium iurandi

Hasło w cytatach: adverbia iurandi, adverbium jurandi
Język: łaciński
Dział: Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Da [adverbia] iurandi? ut aedopel, castor, hercle, medius, fidius.

Przez co przysięgamy.

Ecastor, Adverbium iurandi, Per Castorem et Pollucem, Owszeki, Záprawdę.

Da [Adverbia] Iurandi. Pol, [Zaprawdę, przysięgam ná polurá] fuit filius Iovis, frater Castoris. Aedepol, [przez ábo ná kościoł Polurow.] Ecastor, [Ná Kástorá, ná kościoł Kástorow.] [...]

Známionowánie przysłowia w czym jest? Bowiem są przysłowia álbo miejscá, álbo czásu, álbo liczby, álbo záprzenia, álbo potwierdzenia, álbo ukazánia, álbo żądánia, álbo nápominánia, álbo rządu, álbo pytánia, álbo podobieństwá, álbo jákości, álbo wielkości, álbo wątpienia, álbo osobę znáczące, álbo wzywánia, álbo odpowiádánia, álbo odłączenia, álbo przysięgánia, álbo wybieránia, álbo zgromádzenia, álbo zákázowánia, álbo przygody, álbo przyrownánia.

Significatio Adverbiorum in quo est? Quia sunt adverbia aut loci, aut temporis, aut numeri, aut negandi, aut affirmandi, aut demonstrandi, aut optandi, aut hortandi, aut ordinis, aut interrogandi, aut similitudinis, aut qualitatis, aut quantitatis, aut dubitandi, aut personalia, aut vocandi, aut respondendi, aut separandi, aut iurandi, aut eligendi, aut congregandi, aut prohibendi, aut eventus, aut comparandi.

[Adverbia] iurandi. Dali Bog/Dali Pan Bog per Deum. [...] Boday mię ʒábito/ per vitam meam.

DE ADVERBIO. Von dem Adverbio. Was ist bei diesem zu betrachten? Vornemlich die Signification, oder die Bedeutung, als [...] Jurandi– Wenn man schweret.

[Jurandi - kiedy się przysięga.]

[Adverbia] iurandi. Dalibog/ per Deum, quasi si det Deus.

Da [adverbia] iurandi, ut aedepol, castor, Hercle, medius, fidius.

Daj [przysłowia] przysięgánia/jáko przez Bogá/ owszeki/ przez Herkulesá/ pod wiárą.

DE ADVERBIO. Bey dem Adverbio seynd verschiedene Bedeutungen in acht zu nehmen/ denn etliche sind [...]. Jurandi, wodurch man schweret: Dali Bog/ bey Gott/ Záprawdę/ fürwar/ Boday mię zabito/ O daß ich todt wäre [...].

[O przysłówkach. Przy przysłówkach należy zwrócić uwagę na ich wiele znaczeń, ponieważ niektóre [...] wyrażają przysięgę: dali Bóg, zaprawdę, bodaj mię zabito [...].]

[Adverbia] iurandi: ut dalibog certissime. Referri hunc possunt formulae quaedam iurandi Polonis usitatae, cuiusmodi sunt: iákom cnotliwy, dobry &c. ut honestus sum, bonus, boday mię zábito utinam occidar; iák się Páná Bogá boję, ut Deum timeo; przysięgam Bogu juro Deum.

Die Adverbia sind vielerley entweder Affirmandi: als áleco, ták, tákjest [...]. Comparandi als: dobrze [...]. Concedendi, als: bądz, dobrze, i owszem [...]. Congregandi, als pospołu, społem [...]. Demonstrandi: als oto, owo [...]. Dubitandi: als podobno, snac [...]. Eligendi: als raczey [...]. Eventus: als trefunkiem [...]. Hortandi: als nu, nuz, nuze [...]. Intendendi: als ták, tak dalece [...]. Interrogandi: als czemu? dlaczego? [...]. Iurandi, als dalibog [...]. Loci, als tu, sam [...]. Negando. als nie [...]. Numeri: als często [...]. Optandi, als boday [...]. Ordinis, als naprzod [...]. Prohibendi, als nie, niechay [...]. Qualitatis, als dobrze [...]. Remittendi, als pomału [...]. Separandi, als osobno [...]. Similitudinis, als iako [...]. Trmporis, als dzis [...].

[Adverbium] Iurandi: Ne, profecto, vere, verissime, revera, amen; Item u Pogan, Pol, aedepol, aecaster, Hercule, Hercle, mehercule, Mehercules. Mecastor, Medius fidius.