terminów gramatycznych online
miękczyć
Język: polski
Cytaty
O. C przed j lub i tak albo bardziej miękczeje, jak gdy się nad nią kładzie akcent, à to się trafia w tych Syllabach: cja, cje, ci, cjo, cju: nap: cjało, cjemny, ciskam, cjołek [...] a w inszych zaś wszystkich słowach choć się nie tak delikatnie wymawia, nigdy jednak nie brzmi jak k, przeciw zwyczajowi inszych językow, ale raczej jak ts, jako: [...], co, cud. Gdy mu się przyda z, grubszą i obcym trudniejszą ma pronuncyacyą, nap: czas, czeladź, czysty, czoło, czuły.
Wietkie e, é, wstecz działające, miękczy zwykle poprzedzające twarde spółgłoski w, m, n, a niekiedy także inne; np. grzywna grzywien gumno gumien.
[…] Słowa o temácie spółgłoskowym, spájające się ze spójką o, je spájają, zakończenie ny za pośrednictwem spójki je, której j miękczy poprzedzającą spółgłoskę twardą, a samogłoska e przed zębowym n według prawa głosowego przemienić się musi w o […].
To e miękczy r na rz dlatego mamy; orzeł.
Miękczyć, y, ył, X Miętczyć [...] 3. M. głoski = czynić je podniebiennymi, upodniebienniać.
Miękczyć ndk VIb, -ony [...] 2. jęz. «wymawiać głoskę ze wzniesieniem środka języka ku podniebieniu twardemu; powodować wymawianie głoski w taki sposób; palatalizować»: O wtórności samogłoski a w formach takich, jak dział, strzał, przemiał, nabiał itp. świadczy miękkość spółgłosek w pozycji przed a, ponieważ a, tak samo jak o, nie miękczyło spółgłoski poprzedzającej. DOR. Gram. I, 147. Zaniechaliśmy miękczenia spółgłosek wargowych (p, b, w, m) w wygłosie, wymawiamy: karp, krew, gołąb. BRÜCK. Walka. 104. [...] // L.