Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imiesłów czasu teraźniejszego czynny

Hasło w cytatach: czynny imiesłów czasu teraźniejszego, imiesłów czasu teraźniejszego
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Imiesłów [...] czasu teraźniejszego czynny i nijaki od Czków nijakich (nierodzajowany, przysłówkowy) grając, (rodzajowany, przymiotnikowy) grający-, a-, e.

Imiesłów czasu teraźniejszego czynny. Z trzeciéj osoby l. mn. czasu teraźniejszego robi się imiesłów czasu teraźniejszego, dodając jego cechę -c.

Imiesłów czasu teraźniejszego. Formuje się przez dodanie ing do trybu bezokolicznego. [...] Imiesłów na ing dodaje się do wszystkich czasów słowa posiłkowego to be, dla oznaczenia ciągłéj ale niedokonanéj czynności, lub gdy co innego w czasie jéj dokonywania nastąpiło. [...] Jest zarazem przymiotnikiem lub rzeczownikiem. [...] Służy do tworzenia przysłówków, przybierając zakończenie ly.

Często imiesłów czasu teraźniejszego rządzi przypadkiem dzierżawczym [...] lub ma przed sobą jeden z zaimków dzierżawczych : my, his, her, its, our, your, their. Taka składnia będąc właściwą tylko językowi angielskiemu, zdania w którèj jest użytą nigdy prawie po polsku oddane być nie mogą. A boy's being flogged is not so severe as a man's having the hiss of the world against him, chłosta zadana żakowi nie jest mu tak boleśną jak jest dla człowieka pośmiewisko na jakie jest wystawiony na świecie. [...]

W trzech gatunkach czasowników odrzuca się samogłoska końcowa od podstawy dla utworzenia czasu teraźniejszego, imiesłowu czasu teraźniejszego czynnego i trybu rozkazującego; nie odrzuca się zaś w tworzeniu trybu bezokol. i imiesłowów czasu przeszłego, musimy tedy przyjąć w nich dwie podstawy, tj. samogłoskową i spółgłoskową, np. płyną ć, plyną-ł [...].

W języku polskim mamy pięć imiesłowów; z tych trzy czynne: 1. Imiesłów czasu teraźniejszego, np. czytający, a, e i czytając, widzący i widząc, i t. p.

W języku polskim mamy pięć imiesłowów:

Trzy imiesłowy czynne:

  1. Imiesłów czasu teraźniejszego (im. współczesny) odmienny, np. czytający, -a, -e; i nieodmienny: czytając.

  2. Im. czasu przeszłego odmienny, np. zwiądł, -a, -o i zwiędły, -a, -e.

  3. Im. czasu zaprzeszłego nieodmienny: poznawszy, zrobiwszy.