Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo wzajemne

Hasło w cytatach: słowa wzajemne, wzajemne, wzajemne słowa, wzajemne słowo
Język: polski

Cytaty

Wzajemne słowo, staje się z czyniącego albo śrzedniego słowa, i СЬ, albo СЯ się; znaczy wzajemną dwóch czynność, борюсь chodzę zapasy, знаюсь znam się.

Srzednie słowa sprzegają się [...] Powszechne naśladują w sprzęzeniu odwrotne albo wzajemne: касаюсь tykam się, касаешься tykasz się, касался tykał się, коснулся tknął się.

Odwrotne, wzajemne i powszechne słowa mają ucześnictwa jak czyniące, z przydaniem СЯ: возносящїйся wynoszący się.

[Возвратные, взаимные и общїе глаголы имѣютъ причастїя какъ дѣйствительные, съ приложенїемъ СЯ: возносящїйся, борющїйся, боящїйся; возносившїйся, боровшїйся, боявшїйся: склоняются во всѣхъ падежахъ съ приложенїемъ СЯ, употребительны больше происходящїя отъ глаголовъ Славянамъ извѣстныхъ. Łomonosow, 1757, § 445. ]

Wzajemne wyciągają czyniącego z przekładaniem СЯ: во всю жизнь со страстьми боремся, przez całe życie z namiętnościami walczymy.

[Взаимные требуютъ творительнаго съ предлогомъ СЪ [!]: во всю жизнь со страстьми боремся; знаться съ добрыми людьми похвально. Łomonosow, 1757, § 448. ]

Słowa Zaimkowe [...] dzielą się: 1e na bezwzględne, 2e. na zawisłe, 3e. na zwrótne, 4e. na wzajemne (38). [...] Słowo bezwzględne znaczy po prostu stan przedmiotu np. śmiać się, i t. d. [...] Słowo wzajemne oznacza jednakie na siebie działanie kilku przedmiotów: kłócić się, i t. d.

Глаголы по значенію своему раздѣляются на залоги, которые суть: [...] 4) Взаимный, słowo wzajemne, означаетъ взаимное дѣйствіе, двухъ или многихъ предметовъ; глаголы этого залога употребляются съ мѣстоименіемъ się и требуютъ вопроса z kim? напр. kłócić się, bić się, godzić się.