Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

grafemy analityczne

Język: polski
Dział: Ortografia, Teoria języka (współcześnie)
Definicja współczesna

Znaki diakrytyczne (stgr. διακριτικός diakritikós – odróżniający) – znaki graficzne używane w alfabetach i innych systemach pisma, umieszczane nad, pod literą, obok lub wewnątrz niej, zmieniające sposób odczytu tej litery i tworzące przez to nową literę. W alfabetach sylabowych mogą zmienić znaczenie całej sylaby. W alfabecie polskim jest dziewięć liter tworzonych za pomocą znaków diakrytycznych (litery diakrytyzowane, litery diakrytyczne): ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż. W nazewnictwie potocznym terminami znaki diakrytyczne i diakrytyki określa się również litery diakrytyzowane, czyli tworzone poprzez dodanie znaków diakrytycznych.

Cytaty

Grafemy syntetyczne i analityczne. W myśleniu językowym polskim mamy obok grafem, niepodzielnych ze stanowiska asocjacji z kilkoma kinemami, akusmami i fonemami, a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, u, w, y, z (wogóle cały alfabet liter prostych), także grafemy analityczne, dyjakrytyczne [...]

W myśleniu językowym polskim mamy [...] także grafemy analityczne, dyjakrytyczne: ̔ (ogonek pod literą) (ą, ę), / (kreskę ukośną) (ł), ̇ (kropkę nad literą) (ż), ' («akcent» nad literami, skojarzonemi z wyobrażeniem niezgłoskotwórczości) (ń, ć, ś, ź), ' («akcent» nad literami, skojarzonemi z wyobrażeniem zgłoskotwórczości) (ó, , ), z (o ile dodaje się do innych liter) (sz, cz, rz), i (o ile kojarzy się z wyobrażeniem średniojęzykowości czyli «miękkości» fonemy poprzedzającej).