Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

forma staropolska

Hasło w cytatach: forma stp., formy staropolskie, staropolskie formy, stp. forma
Język: polski

Cytaty

Stąd więc staropolskie formy: w kościelech, w grzeszech, kapłaniech, poganiech, obłocech, bodzech, prorocech, narodziech, itd., które znajdujemy jeszcze u pisarzy XVI wieku.

Obecnie jednakże niekiedy już tylko używamy tych form staropolskich na y, np. niedawnymi czasy, z bitnymi wojowniki.

Tak więc dzisiejsze: rozkazywać, opatrywać itp. miały formy staropolskie: rozkazować, opatrować.

§ 57. W r. n. specjalną formą staropolską jest M. B. W. l. mn. na -a, zachowany przez wiek XIV bez zmiany [...].

Formę stp. czusz (w wyrażeniu to czusz pisane też to czuż, niekiedy też to czu) = ‘to znaczy’, ‘to jest’ objaśniają jako ściągniętą z czujesz = 'uważasz', ‘rozumiesz’.

Mianowicie stp. formy na -a występują jak się zdaje na pewno w pięciokrotnem rzeka KŚ obok jednorazowego rzekę (rekø) tegoż zabytku.