Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język ludowy

Hasło w cytatach: język ludu prostego
Język: polski
Dział: Dialektologia (współcześnie)
EJP 1991, 135 Definicja współczesna

Język ludowy to mowa ludności wiejskiej.

Cytaty

Język niegrammatyczny naszego ludu dalszéj sięga starożytności, niż język grammatyczny, który swoje zaostrzenia już na tle języka ludowego wykonywał, jak to łatwo sprawdzić można.

Język ludu prostego czyli język gminny różni się od książkowego: 1. Grubém i nieczystym wymawianiem […] 2. Język gminny różni się od książkowego przyciskiem padającym na inną zgłoskę, niż w mowie ukształconéj […] 3. Ubóstwem słów […] 4. Zastarzałemi odmianami słów [...] 5. Różni się język gminny od książkowego słowami i wyrażeniami, tylko w niektórych okolicach używanemi, których do języka książkowego nie przyjęto, lub które każą czystość jego [...].

W mowie ludu wpływ ten okazał się nierównie silniejszym , ogarnął bowiem znaczną liczbę rzeczowników żeńskich, także dziś formy dopełniacza liczby mnogiej takie jak: paniów, gospodyniów, wiśniów, muchów, plewów, itp. należą do zjawisk codziennych w języku ludowym.

Wogóle trzeba zaznaczyć, że język ludowy ma pierwiastków obcych nie mniej niż literacki.

Język ludowy utrzymał prawie na całym obszarze polskim wszystkie cztery pochylone samogłoski.

Wielka odporność języka kulturalnego na t. zw. mazurzenie mimo ogromnego obszaru, na którym język ludowy ma tę właściwość, objaśnia się chyba nie tylko genezą literackiego języka, ale także silnym wpływem przyzwyczajeń fonetycznych, działających od wschodu: wpływ i napływ szlachty z ruskich dzielnic zaostrzył przeciwieństwo między»chłopskim«a»pańskim«językiem.