Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

dwuskaz

Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
Definicja współczesna

liczba podwójna

Cytaty

Liczba w jednostce Boga, w dwójce człowieczéj piérwszego społeczeństwa, i w mnogości stworzenia stanęła w jego umyśle, jako piérwsze pojęcie, nim odsłonił pochodnią badawczego rozumu; przeto iloskaz jest zawsze progiem, który poprzedza szczegółowe poznanie jestestw i ich stosunków, tak w ich jednostkach, w dwójkach, jako i mnogości. Piérwszy iloskaz nazwiéjmy jednoskazem (Numerus singularis), drugi dwuskazem, (Numerus dualis), a trzeci wieloskazem, (Numerus pluralis).

Dawniej mowa nasza miała osobne wyrażenie co do istotników na dwójkę, to jest używała dwuskazu: np. dwa chłopa, dwie babie, dwa tysiąca, obie dwie stronie, dwie drewnie (…).

Dwuskaz … Liczba podwójna (Numerus dualis).

Obok jednak omówionych gramatyk stosujących rozmaite określenia tam, gdzie jeszcze nie było żadnego ustalonego, były i takie, które chciały wywrócić wszystkie, nawet już dawno ogólnie przyjęte. Do nich należał podręcznik A. Morzyckiego [...].

Numerus singularis — iloskaz jednoskaz, pluralis — wieloskaz, dualis — dwuskaz, casus nominativus — ktocomienny, genetivus — czyjwłaściwny, dativus — komuczynny, accusativus — cosprawialny, vocativus — wołający, instrumentalis — czemdziałaczy, localis — miejscowiący [...].