terminów gramatycznych online
wyraz ojczysty
Język: polski
Cytaty
Są jednak niektòre okoliczności, w ktòrych możemy użyć tego sposobu, naśladując w tym Rzymian w swojej mowie Greczyzny używających. Takie są: gdy abo nie mamy wyrazòw Polskich, i choćbyśmy wyrazili, nie zrozumiano by nas: abo gdy o takich rzeczach mówić przychodzi, ktòrych ojczysty wyraz obraziłby uszy.
Nauczywszy się ojczystych wyrazów i ich znaczéniá, nietrudno cudzoziémskiégo nauczyć się języka, mając wyrazy cudzoziémskié przy ojczystych położoné, któré toż samo wyobrażénié, co i naszé zamykają.
Wyrazy cudzoziémskié mniéj pospolicie są zrozumiałe, jako z ojczystémi niémającé związku; nigdy więc nad ojczyste wyrazy nié mogą być przenoszoné, np. szatán nad przeciwnik [...].
[...] uczymy się znaczenia wyrazów ojczystych i cudzoziemskich przez co przyjść możemy do zupełnéj języków umiejętności.
Jeżeli w wyrazie trzyzgłoskowym lub więcey niż trzyzgłoskowym przedostatnia zgłoska jest długa, ta sama zgłoska przedłuża się z wyraźnym naciskiem tak, jak pospolicie przedostatnie zgłoski w naszych oyczystych wyrazach.
Żeby wyraz nowo utworzyć się mający był od takiego podobnego wyrazu ojczystego na wzór innych wyprowadzony; i tak np. lepiej jest rękodzielnia niż manufaktura albo fabryka. Lepiej też jest po polsku: działolejnia niż ludwisarnia.