Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

nakłanianie (się)

Hasło w cytatach: nakłanianie, nakłanianie się, nakłanianie się słòw, nakłanianie słow
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
  • O nakłanianiu się słów: Dudz/1776
  • O wywodni słow w polszczyźnie: Prz/1816
  • Regestr: Dudz/1776

Cytaty

O nakłanianiu się słòw Polskich.

O nakłanianiu się słòw Polskich. I. Substantiva kończące się na ca, ja, la, sza, w niektórych spadkach kończą się na i, lub y.

Ileż jeszcze nie postrzega się Soloyskich błędów w nakłanianiu i godzeniu niemal każdej części mowy, najforemni nakłoniebnej! Oto ten nakłania: o! Troja! o! nadzieja! zamiast: o! Trojo! o ! nadziejo!

Przeto wszelkie wyrazy, tak rzeczone kunszciarskie (termini technici) są u mnie szanowanemi i nietykabnemi, z jakiegokolwiek Języka przyswojone, gdy te obrazują rękowanie Kunsztow i Rzemiosł; [...] byle się z naszemi ojczystemi nie wadziły i były posłuszne formom nakłaniania słow , jako spolnyj dla wszystkich ustawie.

Trochę polskich terminów stosował jeszcze z zajmujących się językiem ojczystym W. Dudziński znający z nich takie, jak litera — litera [...], verbum compositum — składane, złożone; declinatio — deklinacyja (s. 30), nakłanianie się, numerus — liczba (s. 7), casus — spadek (s. 7), coniugatio — nachylanie się, modus infinitivus — sposób infinityw (s. 7); persona — osoba (s. 7), constructio — konstrukcyja.