of grammatical terms online
wyjątek
Quotations
Podając té prawidła nie zapewniam o ich nieomyłności: w każdym języku Prawidła mają swe wyjątki.
Wyjątek, excerptum.
Jestem tego przekonania, że natura jakiegobądź wyrazu, a tem bardziéj zwrotów mowy, nieustannie w znaczeniu się mieniących, jest niewyczerpana; że nie ma Reguł bez wyjątku, a wyjątku bez wyjąteczków; że kto pojął przedmiot, ten jego denificyą sam sobie utworzy mniej więcej dokładną [...].
Jestem tego przekonania, że natura jakiegobądź wyrazu, a tem bardziéj zwrotów mowy, nieustannie w znaczeniu się mieniących, jest niewyczerpana; że nie ma Reguł bez wyjątku, a wyjątku bez wyjąteczków; że kto pojął przedmiot, ten jego denificyą sam sobie utworzy mniej więcej dokładną [...].
Wszystkie inne wyjątki od grammatykarzów podawane zwyczajnie, nie są wyjątkami: ale tylko błędami, których wystrzegać się potrzeba.
Podwzór tego wzoru. Wzór wyjątkowy od poprzedzającego stanowią słowa w piérwotniku na ować zakończone. Dla tego podwzorem nazywam: ze i zakończenia jest podobnégo jak 1 szy, i dla tego: że choć ma czas teraźniéjszy sp. oznajmiającego, a zatém i inne pochodne odmiany nieco różne; jednak w słowach wszystkich podobnégo zakończenia tak stały i wzorowy; że właściwego wyjątku niestanowi, tak jak widzieliśmy pod rzeczownikami zakończenia ec i anin.
W tym wzorze są dwojakiego rodzaju wyjątki: 1 ) Do pierwszego należą następne słowa: bił (2 . 6. za 2) gnił, krył (2 . 6 .) mył (2 . 6. w 7) [...]. Tych odmiany są następne odwzorowe.
Oto tablica ogólna, w któréj brzmienia pojedyńczych samogłosek, oznaczone są liczbami, podług systematu pryjętego przez Walkera, a którą trzeba się dobrze obeznać, wprzód nim przystąpimy do rozwinięcia szczegółówych prawideł i wyjątków.
W przedostatniéj zgłosce, ó kréskuje się przed temiż samemi spółgłoskami, co i w ostatniéj, gdy po nich następują zakończenia wyrazów pochodnych ka, ko, np. mrówka, słówko, szkółka [...] Podobnież kréskuje się w wyrazach zakończonych na ek, np. przysłówek, podnóżek, ogródek, ołówek, ogórek, wózek, i t p. lecz nie bez wyjątku, do którego należą: dworek, worek, kolek, stołek, miodek.
Wyjątek. Żeńskie są: moc, niemoc, noc, północ, pomoc, przemoc.
Wyjątkiem w téj zasadzie są dwa zaimki nie i co, które po słowach przeczących często w 4-ym przypadku się kładą, np. Nic, nic, nawet nadziei nie dostrzegło oko, Baliński.
Wołacz kończy się albo na miękkie -e w rzeczownikach o przegubie twardym, anioł —aniele, brat — bra-cie, z niewielu wyjątkami.
Wyjątek: o-dejść, po-dejść, ro-zum.
Przepis ten może się niejednemu wydać zbytecznym, albo też niezupełnym. Poco ten wyjątek? spyta niejeden.
Que i qui wymawia się w dosyć licznych wyjątkach także kłe i kłi, n. p. equidade (ekłidade, równość), liquido (likłidu, płyn), quinquennio (kłinkłęniu, pięciolecie).