terminów gramatycznych online
spójnik porządkowy
Język: polski
Cytaty
Spoyniki zaś są rozmaite. [...] VII. Porządkowe.
Conjunctiones, spoyniki. copulativæ, spaiaiące. adversativæ, sprzeciwiaiące. causales, przyczynę znaczące. exclusivæ, wyłączaiące. concesivæ. pozwalaiące. conditionales, warunkowe. ordinativæ, porządkowe. illativæ, wnioskowe.
Względem znaczenia są spójniki: [...] 9. Porządkowe: najprzód, daléj, potém, znowu.
Spójniki spółrzędne są:
1.Zestawne, wyrażające zestawienie dwóch lub więcéj myśli na podstawie podobieństwa i pokrewieństwa:
a) Łączne: i, także, téż, tudzież, oraz, nadto, czyli, [...]
b) Porządkowe: naprzód, potém, daléj, nareszcie, na koniec, n. p.: Jakoż dobył naprzód i spalił nieprzyjaciel Słupcę, miasteczko biskupa poznańskiego; potém ruszywszy ku Pyzdrom, łatwo i to miasto opanował roku 1331. (Narusz.)
§. 767. Zwyczajne zdania współrzędne, składające pospołu w prosty sposób jakieś zdanie złożone, wiążą się ze sobą albo samem pokrewieństwem swéj treści, albo też oprócz tego i spójnikami. Tu należą następujące spójniki i spójnikowe przysłówki:
Spójne: i, i-i, a, zaś, też, także, takoż, tak też, jak -tak, nadto, oprócz tego, tudzież, oraz, również, jakoto; — lub, czyli;— ni -ni, ani-ani. — porządkowe: naprzód, najprzód albo nasamprzód (nie najsamprzód!!), potém, daléj, powtóre, potrzecie itd.
§. 760. ZWYCZAJNE ZDANIA WSPÓŁRZĘDNE, składające pospołu w prosty sposób jakieś zdanie złożone, wiążą się ze sobą albo samém pokrewieństwem swéj treści, albo też oprócz tego i spójnikami.
Tu należą następujące spójniki i spójnikowe przysłówki: [...] Porządkowe: naprzód, najprzód albo nasamprzód (nie najsamprzód); potém, następnie, po wtóre, po trzecie itd., wreszcie, na koniec, aż, na ostatek.