terminów gramatycznych online
słowo pierwiastkowe wyraz
Język: polski
- III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
- Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
- Zdanie piąte: Klecz/1767
- Zdanie szóste: Klecz/1767
- Zebranie krótkie: Klecz/1767
Cytaty
To ja mowić mogę, o najpierwszej mowie Słowiańskiej, że teraz nigdzie się nie znajduje zupełna: ale po rożnych mowach rozproszona, została tylko w słowach pierwiastkowych, rzeczy proste a nie wymyślone znaczących. [...] Same słowa pierwiastkowe po rożnych Krajach rozrucone, niektore zostają nieodmienne, drugie przeinaczone, insze zaniedbane.
Po trzecie znak pierwiastkowych słow jest, gdy w nazwiskach dawnych z dwoch słow złożonych toż samo znaczą złączone, co i rozłączone. A tak w słowach, Władysław, Mrakomyr, Radogoft [...] Znaczą w wszelkim języku Słowianskim. Władnącego pokojem, Kraj pochmurny [...] Rozłączone też ponieważ toż samo znaczą, więc słowa te, Wład, Radost, Mrak [...] początkowe będą, to jest w pierwszej Słowiańskiej mowie, używane.
Słowa pierwiastkowe są krotkie, 6, 8.
Słowa pod względem swego rodu są czworakie: 1. Słowa jednozgłoskowe, które są tylko gołym pierwiastkiem, nazywamy [słowami] pierwiastkowemi, np. ruch […] wilk, głos, głód.
Posługiwał się nim [polskim słownictwem gramatycznym] już S. Kleczewski znający takie terminy, jak litera — litera [...]; radix — słowo pierwiastkowe, początkowe, numerus singularis — liczba szczególna, pluralis — wieloraka, casus nominativus — spadek mianujący, genetivus — rodzący, accusativus — oskarżający.