terminów gramatycznych online
okres złożony
Język: polski
Cytaty
W okresie złożonym gdy zdania są krótkie, wtedy w miejsce średnika przecinek się kładzie.
Jeżeli w okresie jest więcéj niż jedno słowo, pospolicie spójnikami powiązanych; okres jest złożony, a od liczby słów oddzielnych nazwę przybierający: podwójnego, potrójnego, poczwórnego itd.
Okres jest złożony, kiedy jakie rozczłonie jego się składa ze zdań spółrzędnych (członów).
Tymże sposobem okréśla zdanie złożone Wostokow (obacz jego Gram. § 110). Przeciwnie Grecz przez zdanie złożone rozumie zdanie główne rozwinięte czyli uzupełnione przez dodanie zdań określających i dopełniających, albo téż połączenie kilku oddzielnych zdań głównych (obacz § 151 i dalsze). Lecz w pierwszym razie będzie to okres pojedyńczy, a w drugim złożony. Tu dodać jeszcze należy, że grammatycy dający takąż jak Grecz definicyję zdania złożonego, zmuszeni są odróżniać przedmiot i opowiednik złożony od pojedyńczego, przez co wprowadzają do grammatyki nową zbyteczną definicyję.
Okres powstający z rozmaitego zdań połączenia może być pojedyńczy (перiодъ простой) lub złożony (сложный).
Okres złożony powstaje z połączenia takich zdań zupełnych, z których jedno względem drugiego wyraża przyczynę, wniosek, warunek, porównanie, sprzeczność, i t. p.
Starożytni tylko okres złożony uważali za peryjod. Wyraz ten w polskim języku przetłumaczony okresem, przybrał obszerniejsze znaczenie: nie tylko bowiem oznacza okres złożony, lecz i oba rodzaje pojedyńczego. Ob. dzieła Słowackiego T. I, str. 219; w skróceniu zaś str. 24. Kopczyńskiego, „Przypisy do Gram, na klassę III,” str. 167. Bentkowskiego ,,O znakach przecinkowych,” str. 12 i t. p. Rossyjscy grammatycy wyraz перiодъ, biorą w znaczeniu polskiego okres. Obacz gram. Grecza §. 155; Wostokowa §. 142.
Często rozwija się okres do takich rozmiarów, że już to jego poprzednia połowa, już następna, a nieraz nawet i obydwie osobnymi okresami się stają. Natenczas całość nazywa się złożonym albo krasomówczym okresem.
Często rozwija się okres do takich rozmiarów, że już to jego poprzednia połowa, już następna, a nieraz nawet i obydwie osobnymi okresami się stają. Natenczas całość nazywa się złożonym albo krasomówczym okresem.
Z rozwinięcia okresów pojedyńczych powstają okresy złożone, których dwa przykłady poniżéj podajemy.
Granicy, aż do której się okres w objętości rozrasta, niepodobna oznaczyć teoryą. Pod ręką albo w ustach prawdziwego mistrza przyjmuje okres w siebie najrozmaitsze zdania i zwroty, najsubtelniéj powiązane ze sobą, nie przestając przeto być zrozumiałym i przejrzystym. Często rozwija się okres do takich rozmiarów, że już to jego poprzednia połowa, już następna, a nieraz nawet i obydwie osobnemi okresami się stają. Natenczas całość nazywa się okresem złożonym albo krasomówczym.