Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

człon zdania

Hasło w cytatach: człon, człony
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)
Definicja współczesna

Zob. część zdania

Cytaty

Okres jest złożony, kiedy jakie rozczłonie jego się składa ze zdań spółrzędnych (członów).

Człony zdania mogą [...] być wyrażane za pomocą jednego wyrazu lub grupy wyrazów samodzielnych, przy czem grupy wyrazów, stanowiących człony zdania, niekiedy same przez się mogą tworzyć zdanie. Zależnie od tego, zdania, ze względu na ich formę, można podzielić na trzy klasy: 1) zdania, w których tak podmiot, jak orzeczenie są wyrażone za pomocą jednego wyrazu niesamodzielnego; 2) zdania, w których przynajmniej jeden człon składa się z wyrażenia syntaktycznego; 3) zdania, w których przynajmniej jeden człon jest wyrażony za pomocą całego zdania.

Pierwszym członem zrostu jest więc wyraz, mogący być użytym samodzielnie jako osobny człon zdania; osobną grupę stanowią wyrazy złożone z prefiksami albo też z przyimkami w pierwszej części.

Członem jest albo część zdania, albo części zdania połączone stosunkiem współrzędnym.

Człon m IV, D. -u, Ms. -onie «jedna z szeregu podobnych lub identycznych jednostek składających się na większą całość, element jakiejś większej całości wyodrębniający się ze względu na swoiste cechy, odrębny charakter itp., część składowa czego; ogniwo, element, odcinek czego»: [...] Całe zdanie ma rytm swoisty, dzieli się na wyraźne człony rytmiczne. DOR. Rozm. I, 44. // L.