terminów gramatycznych online
odmiana słów, wyrazów
Zob. fleksja (odmiana)
Cytaty
Aby tej pomyłki uniknąć, uważać należy pochodzenie słow jednych od drugich, rożne ich odmiany i łączenie się z niemi. I tak np. nie powinno się pisać: mòf, ale mòw, bo pochodzi od: mòwię, nie Bug Stworca, ale Bòg; bo odmieniwszy, mowi się: Boga.
Prawidła grammatyczne dzielą się na 4 następujące części.
Pierwsza: O czytaniu i pisaniu pojedynczych głosek i wyrazów [...].
Druga: O odmianie wyrazów przez stopniowanie, przypadkowanie i czasowanie. Nazywa się ona Odmieńnia (Etymologia w ściślejszem znaczeniu).
Rozbieramy teraz każdej część mowy osobno i gruntownie, a to w dwoch względach , co się tycze jej znaczenia i odmiany.
Odmienne zowią się te, które odstępując od pierwszego zakończenia rozmaitym podpadają odmianom, jako: słownik, słownik-a, słownik-owi, słownik-u i t. d.
Przysłówek niekiedy, i to jednej tylko podpada odmianie, jak to widać w przykładzie, pięknie, i t. d.
Rzeczownik i Słowo najcelniejszemi są częściami mowy, i najliczniejsze mają podziały i odmiany.
Wszelka odmiana jest albo zwyczajna, albo osobliwa.
Wszelka odmiana zasadza się na naturze myśli ludzkiej i na zwyczaju narodowym; przeto uważa się dwojako, zewnętrznie i wewnętrznie, czyli zmysłowo i umysłowo.
Wszelka odmiana może być albo foremna albo nieforemna, albo ułamna, albo zbytkująca.
W wyrazach: babka, łebkiem, żabka, grzybki, ząbki, grabki, słyszymy niby p, a mimo tego brzmienia, i mimo zasady pisania mocnych spółgłosek przy mocnych, a słabych przy słabych — napiszemy słabe b przy mocném b ze względu na wyraźnie brzmiące b w wyrazach: baba; łbem, żaba, grabie, grzyby, zęby [...]. Jeżeli odniósłszy się do źródłosłowu lub odmian wyrazu, jeszcze dostatecznéj wskazówki pisowni nie mamy, trzeba się odnieść wtedy do wyrazów pokrewnych jemu.
Fleksja (nauka o odmianie wyrazów).
Część wyrazu nie zmieniająca się przez całą odmianę n. p. ogrodnik (bez końcówki) nazywa się tematem (osnowa) i może być równy rdzeniowi, np. pan, pan-a, pan-u i t.d.
C. Fleksja. (Nauka o odmianie wyrazów).