Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język francuski

Hasło w cytatach: francuski, francuzki język, język francuzki
Język: polski
Dział: Teoria języka (współcześnie)

Cytaty

W terminie dwusyllabowym moyen sposob, tak się ma mowić, jakby było napisano po Francusku moïen.

Dwa są tylko rodzaje w języku Francuskim, to jest Męski i Białogłowski. Rodzaj Męski jest naznaczony artykułem le albo un [...].

W reście Znawcy Francuzkiego Języka, długo chropaconego Gaulizną, a ogładzonego pod panowaniem LUDWIKA XIV, nie zaprzeczą mi, że Francuzka wysłowina: un mot bien ou mal écrit, tłomaczy się po Polsku w języku pospolitym: słowo dobrze lub źle napisane; w języku zaś naukowym: słowo dobrze lub źle pisowane; a wysłowina: un mot bien ou mal orthographié, musi się u nas tłomaczyć: słowo dobrze lub źle pismowane.

W Polszczyźnie nie masz właściwie żadnych Trojgłosic, jakie się w Języku Francuzkim postrzegają, np. w słowach beau, lieu itp.

Cesarz Nemecki, mawiał przed trzema wiekami o Językach, iż Hiszpańskim przystoi rozmawiać z Bogiem, Francuzkim z Przyjaciołmi, Nemeckim z Nieprzyjacioły, a Włoskim z Płcią Piękną, godzi się przydadź , że Językiem Polskim w tym stopniu wytworności i melodności, w ktorym dziś stanął, już śmiało i pomyślnie z temi wszystkiemi rozmowić się można.

[…] Tak np. w języku polskim wiele jest wyrazów łacińskich, ponieważ dawniéj w Polsce, podobnie jak w innych krajach, dzieła były pisane w języku łacińskim, używano téż tego języka w sądach, w wykładzie nauk w zakładach naukowych; nie mało téż przyjęliśmy z francuzkiego (co do strojów), z niemieckiego (co do rzemiosł), a nawet trochę i tatarskich wyrazów [...].

To co się dotąd w tej mierze np. w włoskiém i francuskiém zrobiło, daje się ująć w te punkta [...].

Język, a, lm. i [...] b) przen. narzędzie mowy, mowa, możność mówienia, dar słowa, wymowa, wysłowienie [...] d) mowa ludzka, mowa narodu: Umiejętność języka. [...] J. polski, francuski, cygański. Języki wschodnie. Władać, mówić językami. J. umarły a. martwy, x nieżywy (= którym już jako ojczystym nie mówią obecnie). J. żywy a. żyjący (= którym mówi obecnie żyjąca narodowość). J. bogaty, ubogi. Języki pokrewne, pobratymcze, jednoszczepowe. J. pierwotny a. prajęzyk. Języki pochodne. Nauka, gramatyka, historia języka. [...] Wykładał języki słowiańskie. J. rozdzimy, ojczysty, macierzysty, swój, obcy, cudzoziemski. Języki starożytne, nowożytne. Przen. sposób wysłowienia, środek wyrażenia czego, porozumienia ś., styl: Przemawiał do ludu językiem ludu. Przemawiać językiem mowy potocznej. J. naukowy, gramatyczny, filozoficzny, piśmienny a. książkowy, literacki, potoczny, ludowy a. gminny, salonowy, złodziejski. [...] Księgi pielgrzymstwa są pisane przez Mickiewicza językiem biblijnym [...] Czystość, poprawność języka.

Francuszczyzna, y, blm. [...] 2. język francuski: Przeplatać mowę francuszczyzną.

Do języków romańskich należą: język włoski, francuski, hiszpański, portugalski i rumuński.