francuszczyzna język francuski

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Prz/1816
• Łaz/1861
• Malin/1869
• Oż/1883

Niech Francuz, inaczyj wymawiający a inaczyj pismujący, rożni w swojij Francuzczyznie trojakie E, z jotą prawą, z jotą lewą i bez joty, czyli nieczytane.

Tak Gmin kaleczy Greczyznę i Łacinę, i tak niektorzy z wyższej klassy Obywatele, nie gruntujący Językow, kaleczą Francuzczyznę, jakim Powszechność nadała przydomki Depechow i Koszonow!

We Francyi rzadko kto rozumie Pisarzow kwitłych za HENRYKA IV, i dziś żyiącym Francuzom smaczniejszą wydaje się Francuzczyzna dzisiejsza, niż owa, choć klassyczna, za LUDWIKOW XIV i XV.

[...] Historja naszego języka przekonywa nas, że przodkowie nasi w wiekach wzrostu oświaty, aczkolwiek uczyli się po łacinie i po grecku, tworzyli jednakże słowa w duchu swojskiego języka, a od słów łacińskich wprowadzonych z obrządkiem łacińskim religii chrześcijańskiéj, odrzucali obce końcówki i nadawali im brzmienie polskie [...], bo żywioł polski był u nich silniejszy od łaciny, która im była tylko macochą: późniéj zaś, w wiekach upadku oświaty, tak osłabło to poczucie języka narodowego, że na wzór słów łacińskich potworzono słowa z końcówkami łacińskiemi np. babus, wiarus [...], a w czasach panowania u nas francuszczyzny, utworzono na sposób francuski: kosyńjer. Te przykłady dostatecznie wskazują potrzebę obeznania się ze słoworodem polskim.

Tenże Mroziński, kś. Szwejkowski, [...] prof. Kazimierz Brodziński, poniewáż w salonowym wymáwianiu polszczyzny, [...] znikła już była różnica pod przeważnym wpływem francuzczyzny i poniekąd łaciny pomiędzy a jasnym i á ciemnym, a dochowała się jeszcze różnica pomiędzy o, e jasnemi i ciemnemi: przeto uznali za rzecz stósowną, nie odróżniać w naszej pisowni dwu a, której różnicy w francuzczyznie nie widzieli, a natomiást odróżniać o, e jasne od ó, é ciemnych czyli kréskowanych [...].

Biedują Francuzi z francuzczyzną i śmieją się.