Historical dictionary
of grammatical terms online

imię nazwa, część mowy

Language: polski
Etymology: łac. nomen
EJO 1999, s. 395 Contemporary definition

Nomen (imię). Tradycyjnie (od starożytności) leksem odmieniający się przez przypadki, tj. w językach takich jak łacina czy polski rzeczownik, przymiotnik, zaimek i liczebnik. Na zasadzie analogii pojęcie nomen w językach nie mających kategorii fleksyjnej przypadku lub wykorzystujących ją w inny sposób (dla innych klas wyrazów) odnosi się do leksemów pełniących podobne funkcje semantyczne i syntaktyczne.

Quotations

Artifitium et mechanicorum nomina Künstner und handtwerck lewten vocabeln. Rzemiesłnikow i robot chłopskich imioná. Agricola. Eyn ackerman Oracz. Colonus idem.

Nomina numeralia cardinalia. Furnemliche breuchlichste namen der tzal. Imioná liczby pospolitej przełożonej. Numerus. Eyn tzal Liczbá. Numerale nomen, quod numerum significat. Eyn wort das die tzal bedeut. Słowo ktore liczbę známionuje. Unus, a, um, i eyne. Jeden. Duo duae. duo, ij.

De nominibus artificum. von namen der handewercks leuthe. Imioná rzemiesnikow.

Terrarum gentium et civitatum vocabula. Namen der lender, volcker, und stedte. Imioná ziem, ludzi, i miast.

Virtutum vocabula. Namen der eugenden. Imioná cnot.

IMIĘ [...] gram. imię każdej rzeczy nomen RN (wykl. przednia).

IMIĘ [...] gram. imię każdej rzeczy nomen RN (wykl. przednia).

JIMIĘ figura composita in grammatica nominum Słożone wyobrażenie jimion ut indecens niesłuszny, impotens niemocny R N2 (mp; av. compono,-ere).

NOMINA CIVITATUM. Namen der Städte. Imioná Miast.

Imię jest dwojákie / Substantivum & Adjectivum.

WTORA CZĘSC DE NOMINE Eiusque ACCIDENTIBUS. O Imieniu i jegoż przypadkách. Imię jest dwojákie, Substantivum et Adiectivum

Rożność Nominum, Imion. 3. Nomen jest Słowko, przed ktorem kłaść możemy, hic, haec, hoc, ten, tá, to. jáko hic homo, ten człowiek, hic Pater, ten Ojciec, haec Maus, tá ręká, hoc Animal, to zwierzę.

Nomen quid est? imię co jest? pars orationis, część mowy, per casus, przez spadki, declinabilis, staczająca się, rem sine tempore significans, rzecz bez czasu znacząca, proprie, właśnie, ut Roma, jako Rzym, Tiberis, Tyber, communiter, pospolicie, ut Urbs, jako Miasto, flumen, rzeka.

Nomen est duplex, imię jest dwojakie, substantivum, ut homo, istotne jako człowiek, adjectivum, ut devotus, przydatne jako nabożny.

Imię jest trojakie: rzeczowne czyli rzeczownik, przymiotne czyli przymiotnik i liczebne czyli liczebnik.

Kr/1897, p. 43 Definition

Do części mowy odmiennych należą: rzeczowniki, przymiotniki, zaimki, liczebniki i słowa (zwane niekiedy czasownikami). Pierwsze cztery gatunki wyrazów nazywają się także ogólnie imionami.

W ten sam sposób utworzono nazwy miejscowe: Boryja, Bogoryja, Czartoryja, gdzie drugą część stanowi imię utworzone od czasownika ryć, jak w Kołomyja, wodomyjaimię utworzone od czasownika myć.