Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

hieroglif

Hasło w cytatach: heroglif, hieroglify, hjeroglif, hyroglif
Język: polski
Geneza: łac. hieroglyphicus < gr. hieroglyphikós 'hieroglificzny'
Dział: Ortografia, Pisownia (współcześnie)
  • Historyczny rozwój Grafiki polskiéj na podstawie alfabetu łacińskiego; wyszczególnienie i rozbiór abecadeł polskich; gramatyczne abecadło wszechsłowiańskie: Malin/1869
  • Przypisy do Gramatyki polskiej: Szum/1809
  • Słownik, cz. I (A - O): SWil/1861
  • Słownik, t. 2: H-M: SW/1900-1927
  • Słownik, tom VI (P-Prę): Dor/1958–1969
  • Wstęp: Szt/1854
EJO 1999, 235 Definicja współczesna

Hieroglify. Najstarsze pismo egipskie. Do 2500 p n.e. miało ono charakter piktografii. Od poł. III tysiąclecia p.n.e. zaczęto używać w Egipcie coraz więcej znaków dla dźwięków pojedynczych i grup dźwięków, zachowując jednak sporo znaków ideograficznych (ideogramów), powstałych z piktografii.

Cytaty

Póki ludzie nie mieli powyższych głosek; używali na oznaczenie każdego wyobrażenia, osobnego znaku, tak jak Chinczykowie do tych czas czynią; na oznaczenia np. ręki rysowano znak do ręki podobny, znaki takowe nazywamy Hieroglifami.

Charaktery czyli znaki piśmienne, lub wykreślne postaci, czyli godła między pewnym ludem używane; te są także rozmaite, np. litery, hiéroglify, karby, węzełki i t.d. Litery czyli głoski są oprócz tego łacińskie, gotyckie, hebrajskie i t.d.

Hjeroglif, fu, lm. y, m. (z grec.) pismo starożytne nie literami, lecz osobnemi znakami wyrażone; przen. nieczytelne, niezrozumiale pismo.

[…] Piérwszego dopełnili Kopci z hieroglifów, a raczéj ze starego pisma ludowego Egipcyjan, drugie uzupełnił św. Klemens bułgarski z Głagolicy, trzecie Ulfilas z run północnych […].

Hjeroglif, u, lm. y, X Heroglif, X Hyroglif 1. znak pisma starożytnego kapłanów egipskich: To H! Pod jego zasłoną leżąca myśl głęboka w letargu śpi od lat tysiąca. Mick. [...] Przen. Hjerogilfy niemej walki - pięście. Nor. 2. przen. litera pisma nieczytelnego.

Pismo n lll, Ms. piśmie, daw. także pismie 1. «zespół znaków graficznych będących znakami dźwięków, sylab lub pojęć (rzeczy); ogół liter składających się na dany alfabet»: [...] ∆ Pismo hieroglificzne p. pod hieroglif. [...] L.