terminów gramatycznych online
czas przyszły futurum
- Etymologia: SzyPocz/1770
- Fleksja czyli nauka o odmianach, albo odmiennia: Kr/1917
- III. Część mowy. Słowo: Marc/1833
- Wiadomości wstępne: Kr/1917
- Wstęp do Gramatyki: SzyPocz/1770
Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Cz. przyszły [oznacza] akcję mającą się zdarzyć w przyszłości; formy cz. przyszłego często ponadto sygnalizują postawy modalne (por. np. użycie czasu przyszłego w funkcji trybu rozkazującego: Pójdziesz tam natychmiast!).
Cytaty
Koniugacya jest odmienianie słow w ostatnich sylabach, przez sposoby i czasy. [...] Czasy te pięć: Teraźniejszy, przeszły niedoskonały, przeszły doskonały, przeszły więcej niż doskonały, i przyszły.
Czas przyszły L. P. Ja będę.
Czas przyszły L.P. Ja będę miał, miała, miało.
Widzieć się daje w Koniugacyach, iż czas przyszły jeden się składa z czasu przyszłego słowa posiłku[ją]cego jestem, i z czasu przeszłego słowa, które się koniuguje, jako: Ja będę czytał, a może jeszcze z Nieograniczonego Sposobu tegoż słowa, tak: Ja będę czytać: drugi jest sam przez się pochodzący od tego słowa, co się koniuguje, jako: Ja przeczytam.
Żodźéy tur atmaynas; per czesus (przez czasy,) kuriu ira kiatury tykry: kt: (Czas teraźnieyszy) [...]. (Czas przyszły) czesas ateynans, kt: będę busiu.
Odmienna jest wreszcie postać czasu przyszłego, np. będę czytał, poznam, kwiaty niedługo będą kwitnąć, ojciec będzie spał, jesienią liście będą spadać z drzewa, lody ruszą, słońce będzie świecić, złamiesz drzewko itp.; ta postać słowa oznacza, że czynność lub stan jakiś dopiero w przyszłości nastąpi.
Oprócz form prostych, strona czynna słowa posiada jeszcze formy złożone albo opisowe, do których należą: 1) czas przeszły (byłem, widziałem); 2) czas zaprzeszły (zrobiłem był, przyrzekł był); 3) czas przyszły słów niedokonanych (będę bić, będę pisał); 4) tryb warunkowy (poszedłbym, byłbym wziął); oraz wszystkie formy strony biernej słowa.