terminów gramatycznych online
zdanie bezpodmiotowe
Język: polski
Zdanie bezpodmiotowe. Konstrukcja zdaniowa, której człon konstytutywny, czyli składnik pełniący funkcję orzeczenia, blokuje pozycję podmiotu gramatycznego, lub inaczej, wyklucza łączliwość z wyrażeniami pełniącymi tę funkcję.
Cytaty
Zdania bezpodmiotowe.
§ 420. Są wreszcie zdania, w których także nie znajdujemy podmiotu gramatycznego, a i podmiot logiczny nie jest wyrażony żadnym wyrazem, można się go tylko czasem domyślać. Np. Dokoła gęste postawiono straże. Kondratowicz. Zwolniono konie, puszczono na paszę, odjęto hełmy, odpięto pałasze. Kondratowicz. Kazano w kraju niewinnej dziecinie modlić się za mnie codzień. Słowacki.
Orzeczeniem właściwym w zdaniu bezpodmiotowym bywa najczęściej:
1) imiesłów przeszły bierny w formie nieosobowej (właściwie w formie mianownika liczby pojedyńczej rodzaju nijakiego): Zwolniono konie, puszczono na paszę, odjęto hełmy [...].
2) druga osoba liczby pojedyńczej, użyta w wyrażeniach ogólnych: Cierpliwością i pracą dobijesz się celu. [...].
3) trzecia osoba liczby pojedyńczej, użyta nieosobowo (w czasie przeszłym rodzaj nijaki): Na płacz mi się zbiera. Błyska się [...].
4) bezokolicznik: Słychać wesołe pląsy i śpiewanie. Brodziński.
5) łącznik jest (najczęściej opuszczany), było, będzie — z przysłówkiem lub wyrażeniem przysłówkowym: Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej.