Historical dictionary
of grammatical terms online

wymawianie

Language: polski

Quotations

Álbo téż w wymawiániu słów, jednè ledwie ná tchu człowieczym, drugié ná sámym bądź cienkim i subtélnym, bądź miązszym i grubym głosie: trzecie ná własnym przebiérániu języká sámègo, álbo téż w otwierániu i w przywiérániu warg záwisły: dla których trudno wymyśláć było liter cáłych: tám zá długim namysłem, jednè áspirátiámi, drugié áccentámi i to róznèmi, trzecié punktámi, álbo kréskami, czwartè diphtongámi znáczyli.

O wymawianiu, czytaniu i pisaniu pojedynczych głosek i wyrazów.

Wymiar czasu, którego Deklamator potrzebuje na wymawianie wyrazów pojedynczych i całej rzeczy, zawisł też od ducha sztuki, która się deklamuje.

Wymawianie tych brzmień [b', f', m', p', w'], bez samogłosek trudne jest dla narzędzi mowy, potrzeba się albowiem silić na wydanie półtonu i, a strzedz się, aby nie utworzyć samogłoski, czyli całéj syllaby [...].

WYMAWIANIE. Obacz Język.

[…] Chodzi tu przedewszystkim o pogodzenie naszéj fonetyki, o jile się dá, s przyjętym powszechnie dzisiejszym wymáwianiem i etymologiją tych dwu języków […].

„Projekt“ Rady Szkolnej zawierał jednak wiele przedmiotów, które nie należą do pisowni, ale wchodzą w zakres prawideł gramatycznych, albo też tyczą się sposobu wymawiania.

Zalecając, żeby pisano mleko, chleb, zastosujemy się tylko do modnego ale nawet nie bardzo rozpowszechnionego sposobu wymawiania wyrazów, których brzmienie prawidłowe jest inne.

Powszechne przywiązanie do pisowni -ya, -ia, pochodzi nietylko z nałogu, jak twierdzą jej przeciwnicy, ale także z wyrozumienia jej zalet niepospolitych. Za główną jej zaletę poczytujemy to, że nie jest pisownią fonetyczna, gdy tymczasem oba inne sposoby pisania usiłują w piśmie oddać dokładnie dwa różne sposoby wymawiania.

Przy wymawianiu a jama ustna jest dostatecznie otwarta, a język, oddalając się nieco od brzegu ust, zmienia też cokolwiek zwykłe swe położenie obojętne.

Sposób wymawiania wyrazów zapożyczonych wpłynął też na wymawianie niektórych wyrazów swojskich.

Część Pierwsza

O głosowni i wymawianiu.