Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymawianie

Język: polski

Cytaty

O [...] Z tych trzech, jedno to ostátnie znáczym, bo jest rozne od támtych pierwszych, ktorych nie potrzebá mym zdánim znáczyć: bo ledá kto jedno od drugiego rozezna wymawiániem.

Dla zaniedbania tej ostrożności w wymawianiu słow; zginęła u Polakow Wierszopiska nauka, ktorą (artem Metricam) zowią, a zostały tylko wiersze, ktore zgadzają się ostatniemi składami słow (Rytmi).

Słowo to Polska jest Głos łamany na sześć Cząstek, każde zaś trzy Cząstki czynią jednę Spojkę czyli Syllabę, Pol-ska, tak w pisaniu jak i w wymawianiu.

O Wymawianiu (de la Prononciation). P. Co to jest Wymawianie? O. Jest sposob wyrażać żywym głosem [...] wszystkie słowa, i wszystkie litery Języka.

P. Wielorakie jest Wymawianie Francuskiego Języka? O. Dwojakie: Jedno, ktorym wiersze, i (le discours soutenu) Mowę poważną wymawiają Francuzi. Drugie, ktorym wymawiają każdą Potoczną Mowę [...]. Pierwszego Wymawiania Wierszy, i poważnej Mowy jako to kazania [...] często Francuscy Nauczyciele, nie uczą Młodzi. W tym jednak Wymawianiu po większej części mowią się wyraźnie litery na końcu słow, kiedy następujące słowa zaczynają się od Głoski, albo od h Nietchniętego.

Potajemne dwugłośne stają się także z zlanego wymawiania dwóch liter samobrzmiących; lecz w jednym kształcie, i w przeciwnym porządku: gdyż Й. krótkie zrazu słyszane z następującą samobrzmiącą zlewa się, która pełnym wymawianiem wydaje się. Te są: Е.Ю.Я; i w tej bywają dwugłośnemi, kiedy nie leży przed niemi przyprzężona im zgodnobrzmiąca litera: jako to w един, jeden, явно, jawno, юность, młodość; kiedy zaś mają przed sobą przyprzężoną sobie zgodnobrzmiącą; wtedy są czyste samobrzmiące; jako to w Серце, serce, люблю, lubię, земля, ziemia.

ROZDZIAŁ II. o wymawianiu Liter Rossyjskich.

O wymawianiu, czytaniu i pisaniu pojedynczych głosek i wyrazów.

Wymiar czasu, którego Deklamator potrzebuje na wymawianie wyrazów pojedynczych i całej rzeczy, zawisł też od ducha sztuki, która się deklamuje.

Przyimki na spółgłoskę zakończone, znajdując się przed wyrazami zaczynającemi się od kilku spółgłosek, dla łagodniejszego wymawiania przybierają samogłoskę podręczną e. Stąd się mówi: ode mnie, ze mną, przeze mnie i t. p.

Przyimki na spółgłoskę zakończone, znajdując się przed wyrazami zaczynającemi się od kilku spółgłosek, dla łagodniejszego wymawiania przybierają samogłoskę podręczną e. Stąd się mówi: ode mnie, ze mną, przeze mnie i t. p.

Wymawianie w polskim języku zwykle wskazuje, jakiemi literami który wyraz pisać należy.

Wykrzyknik jest to część mowy nieodmienna, która wyraża radość, gniéw, smutek, przestrach, żal, rozpacz, i t. p. Wykrzyknik od głośniejszego wymawiania otrzymał swą nazwę, np. O! héj! ha! hola! hura!

Głównie chodzi badaczom polskim o ułatwienie pisowni, podług wymawiania, tyleż liter powinno być w wyrazach, a nie więcej; i w abecadle tyleż, ani mniej ani więcej.

Przy wymawianiu a jama ustna jest dostatecznie otwarta, a język, oddalając się nieco od brzegu ust, zmienia też cokolwiek zwykłe swe położenie obojętne.

W wyrazach przyswojonych, gdzie piszemy wymawianie pojedyńczych spółgłosek zupełnie się ustaliło, piszemy fonetycznie: Abisynja, afekt [...] suma...