Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

sposób bezokoliczny

Hasło w cytatach: sp. bezok., spos. bezokol., sposob bezokoliczny
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Modi verborum, sive conjugationum formae. Sposoby, czyli Tryby. Gramatyka Polska liczy ich tylko cztery, to jest 1. Modum indicativum, Sposob wskazujący, czyli oznajmujący. 2. modum imperativum, sposob rozkazujący. 3. modum optativum, sposob żądający. 4. modum infinitivum, sposob nieograniczony, czyli bezokoliczny. Łacińska ich więcej rachuje, jako to: modum Conjunctivum, Subjunctivum, Gerundivum, Potentialem etc.

Trzeci raz wyrażamy bytność sposobem oderwanym w grammatyce bezokolicznym zowiącym się.

Sposób bezokoliczny. Żadnej okoliczności oprócz czystego bytu nie wyraża; przeto też czasów i innych odmian nie ma: być tj. mieć bytność, istnienie.

Sposób bezokoliczny wyraża stan lub działanie, jeszcze w myśli naszéj będące, dlatego téż żadnemu podmiotowy nie przysądzone; np. być, pisać, wierzyć.

Spos. bezokol. położ-(yć).

Sp. bezok..

[%Sp. bezok.%.]

Sposób bezokoliczny jest najwłaściwszą nazwą każdego Czasownika, i nie odmienia się.

[…] Czas przyszły niedokonany (futurum primum) składa się ze starego imiesłowu albo ze sposobu bezokolicznego i ze słowa posiłkowego będę […].