Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

mnogość

Język: polski

Cytaty

Przemilcza się Liczba Dwojgowa (Numerus Dualis) nieznana inszym Narodom sąsiedzkim i przysąsiedzkim, okrom Słowianom [...] my zaś, choć nam ta stała się dziś nadpotrzebną, mamy jej niezatarte ślady w Pismach Staropolskich [...] np. w przysłowiach: mądrej głowie dość dwie słowie, dwie Niewieście, jarmark w mieście, zamiast: dwa słowa, dwie Niewiasty, i w gminnym Języku w słowach: idźma lub idźwa, idźta, zamiast: idźmy my dwaj, idźmy my dwie, idźcie wy dwaj, idźcie wy dwie. Z tej całej dwojgowości został się jeszcze dziś w naszym Języku zwyczaj wyrażania dwu parzystych zmysłów przez: oczu i uszu, oczyma i uszyma, ktore w mnogości wyrażamy przez oczow, uszow, oczami i uszami.

Śniadecki porównywając nudy do chłosty i matki [...], nie zachował wprawdzie zgody co do liczby, ale ją zachował co do rodzaju, i tem się da usprawiedliwić, że wyrazy chłosta i matka wziął za wyrazy zbiorowe, które i w liczbie pojedynczéj znaczą mnogość.

Kończą się na cie scie wie w pojedynczej liczbie mnogość wyrażają, rzadko w mnog. używają się wzięte ze słów czynnych dokonanych jako to: Zyć użyć, życie użycie czuć u-czuć-cie.

Liczba pojedyńcza, podwójna, mnoga [lp. ld. lm.]. Można opuszczać liczba, albo téż mówić: pojedyńczość, podwójność, mnogość.