terminów gramatycznych online
imię własne
Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.
Cytaty
Imioná tákże własne Narodow, ktore máją tęż terminácyą, ois, ták brzmią jákoby tylko e było [...] v. g. Polonois, Polak.
P. Jak się dzieli Imię Istotne? O. Na własne i pospolite. P. Co jest własne? O. Ktore jednej właśnie Osobie lub rzeczy służy, jak: Cycero, Rzym.
I. Imiona własne męskie jakokolwiek zakończone byle nie na a, i lub y.
Nomen substantivum est duplex, imię istotne jest dwojakie: proprium, własne, ut Cracovia, jako Krakow, appellativum, ut Regnum, pospolite jako Krolestwo.
Imiona właśne miast, Falmouth, Plymouth, Portsmouth, Weymouth, Yarmouth, i t. d. [...].
[Przedimek nieokreślny] kładzie się [...] przed imionami pospolitymi, następującemi po imionach własnych, jeżeli imię pospolite oznacza rzecz należącą do rzędu wielu innych jej podobnych.
Przymiotniki oraz rzeczowniki ogólne czyli pospolite, brane w znaczeniu imion własnych, piszą się także przez początkową literę większą, np. Aleksander Piérwszy, Piotr Wielki, ogród Saski, ulica Długa.
Imiona własne zowią się te, które tylko szczególne osoby, lub rzeczy oznaczają.
Imiona własne [...] dzielą się jeszcze trojako: 1. Rzeczowne, np. Polak, Wolter, Jakób [...]. 2. Przymiotne, np. polski, á, e; Wolterowski, á, e [...]. 3. Przysłówkowe, np. z polska, po niemiecku.
[...] Jakkolwiek w polskim języku samogłoska y nie tylko jak w greczyznie jest córką samogłoski u, ale także powstaje ze samogłoski i pozbawionéj swojego j, i słusznie w wyrazach polskich i spolszczonych po spółgłoskach twardych zamiást czystego i piszem y, to jednakże sądzę, jiż przez nader usprawiedliwione uwzględnienie klasycznych języków, to jest greczyzny i łaciny, powinniśmy w greckołacińskich názwach naukowych i w jimionach własnych zachować etymologiczną pisownią tych języków [...].
[…] Rzeczownik zbiorowy paɳstvo łączym z liczbą mnogą tych jimion włásnych […].
P. Dlaczego Walusiu nazywamy imieniem własnem?
Wszystkie imiona własne, t. j. nazwy osób, bożków mitologicznych, narodów, krajów, miast, wsi, rzek, gór, herbów, świąt, ciał niebieskich.