terminów gramatycznych online
imię własne
Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.
Cytaty
Wiedzieć tedy potrzeba najprzod, że w imionach tak własnych, jako też pospolitych z obcych językow pochodzących [...] samego h, używa się.
Na początku cudzoziemskich rzeczeń [...] lub są imiona własne (nomina propria) Е. w dwugłośną potajemną nie przemienia się; lecz wymawia się, jak w onych językach.
Punkt zamyka cały period, i po nim zwyczajnie następuje większa litera; od której także imiona uczciwe, i własne poczynają się.
Imiona własne miast, mające znaczenie dzierzących (Nomina possessiva) kończące się na БО. i НО. skłaniają się [...] Тушино tuszyne, Тушинымъ.
Przymiotniki oraz rzeczowniki ogólne czyli pospolite, brane w znaczeniu imion własnych, piszą się także przez początkową literę większą, np. Aleksander Piérwszy, Piotr Wielki, ogród Saski, ulica Długa.
Istotniki, jako miana wszelakich istot, są w mowie poddane pewnym powszechnym prawidłom, — lecz między niemi nazwiska, tak zwane imiona własne, oraz istotniki złożone odróżniają się odmianami w pewnych względach (…).
[...] Jakkolwiek w polskim języku samogłoska y nie tylko jak w greczyznie jest córką samogłoski u, ale także powstaje ze samogłoski i pozbawionéj swojego j, i słusznie w wyrazach polskich i spolszczonych po spółgłoskach twardych zamiást czystego i piszem y, to jednakże sądzę, jiż przez nader usprawiedliwione uwzględnienie klasycznych języków, to jest greczyzny i łaciny, powinniśmy w greckołacińskich názwach naukowych i w jimionach własnych zachować etymologiczną pisownią tych języków [...].
[…] Rzeczownik zbiorowy paɳstvo łączym z liczbą mnogą tych jimion włásnych […].
Rzeczowniki: Stanisław, Karol, Szajnocha, Lwów, Wiedeń, Włochy, Wisła, Dunaj, Sycylja, Malta i t. d. są nazwami osób, miast, krajów, rzek, wysp, gór i t. p. i nazywają się imiona własne.
Przedimek (artigo) zawsze się kładzie przed rzeczownikiem; przedimka używa się przy imionach własnych, w znaczeniu familijnem: o José (Józef), o Antonio (Antoni), o Vieira; dalej, przy imionach własnych geograficznych: o Brasil (Brazylja), a Europa (Europa); wreszcie przy imionach dzieł n. p. os Lusiadas (Luzjady), a Iliiada (Iljada, itd).