Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

participium

Język: łaciński
Definicja współczesna

imiesłów

Cytaty

Participium quid est? Pars orationis partem capiens nominis, partemque verbi. Recipit enim a nomine genera et casus, a verbo tempora et significationes, ab utroque numerum et figuram.

Participium, uczęstnik.

O Częściách Dyszkursu. [...]

Wszystek dyszkurs jest komponowány z dziewiąci części, ktore są.

Articulus, Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Adverbium, Praepositio, Conjunctio, Interjectio.

Artykuł, Imię, Namięstnistwo, Słowo, Uczestnictwo, Przysłowie, Prepozycya, lub Przekładánie, Konjunkcya, lub Złączánie, Interjekcya, lub Wtrącenie.

[l'Article], Le Nom, le Pronom, le Verbe, le Participe, l'Adverbe, la Préposition, la Conjonction, l'Interjection.

Participia lub uczestnictwá ták nazwáne są, że lubo są części słow, jednák particypują naturze i jákości imion przydátnych.

Uczęstnictwá lub Participia ták są nazwáne, dla tego że máją część z słowámi i z Imionami przydátnemi, to jest, że pochodzą od słow, á máją tęż signifikácyą; co przydátne Imiona; v. g. Aimant. kochájąc. aimé, aimée. ukochány, ukochána.

Wszystkie Rossyjskie rzeczenia dzielą się na ośm części, i do nich się odnoszą, które są: Imie (Nomen), Zaimek (Pronomen), Słowo (Verbum), Uczesnictwo (Participium), Przysłowie (Adverbium), Przekładanie (Praepositio), Łączenie (Coniunctio), Międzymiot (Interiectio).

Partes Orationis. Części składające mowę. Nomen, Imie. Pronomen, Zaimek. Verbum, Słowo. Participium, Ucześtnik, albo, Imie-słow: iż ma uczestnictwo z słowem i z Imieniem. Adverbium, Przysłowek. Praepositio, Przedimek. Interiectio, wrzeszcz albo wykrzyknik. Conjunctio, spojnik.

Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:

Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! [...]

Xta: Imiesłów (Participium), np. pisany, czytany, piszący, czytający i t. d.

O Imiesłowach (Participia). [...]

A. Wyrazy do 10tej części mowy nale­żące dlatego nazywają się Imiesłowy, że oznaczają Imiona od słów pochodzące, np. czytany, czytający, pochodzą od słowa czytać.

Imiesłów, participium.

[…] Starzy gramatycy łacińscy zaliczają jimiesłowy (participia) do tak zwanych części mowy (partes orationis), co, z dzisiejszego stanowiska umiejętności językowéj rzecz biorąc, nie zgadza się s prawdą […].