Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zwrot

Hasło w cytatach: zwroty
Język: polski

Cytaty

Jestem tego przekonania, że natura jakiegobądź wyrazu, a tem bardziéj zwrotów mowy, nieustannie w znaczeniu się mieniących, jest niewyczerpana [...].

W pewnych tylko zwrotach oddajemy przyp. IVty nawet imion nieżywotnych przez IIgi; np. splatać figla; stanąć dęba; tańczyć mazurka.

Jeżeli bowiem za przykładem obcéj mowy przyjmujemy do języka naszego wyrazy, zwroty, wyrażenia i konstrukcye z duchem jego nie licujące, całemu organizmowi jego przeciwne: to niewątpliwie szpecimy, psujemy mowę ojczystą i pożałowania godne w niéj tylko sprawiamy zamieszanie.

Po wykrzyknikach, (już to zaraz po nich, już to na koń­cu zwrotu lub zdania całego) kładzie się znak wykrzyknienia, zowiący się także: wykrzyknikiem; np. Ach – Biada!.

Иногда въ началѣ, въ серединѣ или въ концѣ предложенія бываетъ обращеніе zwrot, выраженное звательнымъ падежомъ; нпр. Czekam na ciebie kochany przyjacielu. [...]

Różne zwroty.

Senhor, faça-me o favor (a fineza) | Panie, zrób mi proszę tę łaskę [...].

Mówimy jednakże dawnym zwrotem: bądź wola Twoja = niech wola Twoja będzie.

Podobnie — poza zwrotami w rodzaju byfšy tobǫ— nie istnieje niemal imiesłów przeszły na -sy.

Ciekawe, że w Jastarni obok zwyczajnego padac 'põdai̭õ w tradycyjnym zwrocie padâ dešč mamy regularną krótkość!

Jednak trzeba podnieść, że długość może tu być nieraz poprzyciskowa, drugorzędna, z powodu częstego, takiego właśnie używania gen. w rozmaitych zwrotach.