Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pismo

Język: polski
EJP 1991, 248 Definicja współczesna

Pismo – system znaków służący do utrwalenia jęz. mówionego. Punktem wyjścia dla rozwoju p. była piktografia, czyli p. obrazkowe (rysunki oddawały całe sytuacje). Rozwinęła się z niej ideografia, jej poszczególne znaki odnoszą się do całych pojęć (całych wyrazów). Przykładem ideografii mogą być hieroglify egipskie. Z ideografii wykształciło się p. fonetyczne (alfabet).

Cytaty

Jedno w piśmie ná kształt łáćiński, jáko tu w tym piśmie terázniejszym, którèm ná kształt łáćińskiégo dał formowáć, jużby trudno bydź miáło, i jużby táka literá Niemiecka szpećiłá kształt łáćiński, jáko sámá rzecz pokázuje.

Albo więc ná kształt inákszy: ták, ḑ, ḑ́, ḑ̇. á zyśdź sie może i do prostègo i do ukośnègo pismá.

W pisaniu starać się należy. 1.) żeby one służyło do wygodnego czytania każdemu znającemu Rossyjskie pismo .

W prostomostwie więcej niżeli na Pismie wyraża się po między innemi literami: твердитЪ, twierdzi, pisze się, a wymawia się тверьдить.

[…] O znamionach pisownych. […] Pismo jest nie tylko tłumaczem, ale i przewodnikiem mowy: musi jéj tedy skazywać i wiernie i zupełnie wszystkie spólne własności: czego by wykonać nie można, gdyby nie było na to odpowiadających not, czyli znamion […]. Figury czyli kształty tych znamion są następujące [...].

Pismo powinno być, ile możności, najwierniejszym obrazem mowy. Pisownia jest to nauka, która do tego prowadzi.

P. Ile ma głosek język polski? O. Język polski ma czterdzieści cztery następujących głosek, które w książkach tak się drukują: a, ą, b, c, ć, cz, d, dz, dź, dż, e, é, ę, f, g, h, ch, i, y, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, rz, rż, s, ś, ść, sz, scz, t, u, w, x, z, ź, ż. Te same głoski mają w pismie kształt następujący: a, ą, b, c, ć, cz, d, dz, dź, dż, e, é, ę, f, g, h, ch, i, y, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, rz, rż, s, ś, ść, sz, scz, t, u, w, x, z, ź, ż.

[...] Gramatyka tkwi jeszcze w ustroju i budowie jego, nie jest i być nie mogła za pomocą pisma wydobytą na widok publiczny i przywiedzioną do powszechnéj wiadomości, że układaczom tym zależało głównie na tym , ażeby za pomocą pisma w ten lub ów sposób oznaczyć dokładnie wszystkie brzmieniá i głosy danego języka [...].

Co prawda trudność zachodzi głównie przy rozróżnianiu w piśmie ge i gie, ponieważ w wymawianiu prawie nikt tej różnicy nie zachowuje.