Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zakończenie formant

Hasło w cytatach: zakończenia
Język: polski

Cytaty

Wyrazy dwuzgłoskowé utworzoné przed dodanie Zakończenia piérwotnym, mają pospolicie piérwszą zgłoskę długą n.p. childisz dziecinny, Kingdom Królestwo [...]

Trzyzgłoskowé utworzoné przez dodanie Zakończenia, lub przydanie piérwszéj zgłoski, zachowują iloczas piérwotnégo wyrazu. n.p. loveliness kochanność, tenderness uprzéjmość, Contemner pogardziciel, waggonner podwodnik [...]

Zamiast wielu i nudnych prawideł względem zakończeń wyrazów i znaczeń do nich przywiązanych, przejdźmy tu kilka przykładów, na których każdy sam widzi rozmaite zakończenia a znaczenia ich łatwo, sobie objaśnić może.

[...] cechą trybu bezokolicznego jest w nich zakończenie ć, bez względu, czy czasownik jest dokonany lub niedokonany, jednotliwy lub częstotliwy, jedno-syllabny lub wielo-syllabny.

W przedostatniéj zgłosce, ó kréskuje się przed temiż samemi spółgłoskami, co i w ostatniéj, gdy po nich następują zakończenia wyrazów pochodnych ka, ko, np. mrówka, słówko, szkółka [...] Podobnież kréskuje się w wyrazach zakończonych na ek, np. przysłówek, podnóżek, ogródek, ołówek, ogórek, wózek, i t p. lecz nie bez wyjątku, do którego należą: dworek, worek, kolek, stołek, miodek.

Przed zakończeniem na ista, ysta, isko, ysko, in(yn), enie i ec u rzeczowników z końcową spółgłoską osnowną „r” np. chórzysta, igrzysko [...] itp.

W niektórych stronach zakończenie to brzmi -ly'm lub -l'y'm [...].

W mianowniku tylko tu i ówdzie wyrównanie zaimków i przymiotników, jak np. warmińskie i pd.-śląskie našå, vašå matka; widoczne to w bierniku. Natomiast w rzeczownikach są czasem wyrównania między zakończonemi na -a i na spółgłoskę.