Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

nomen verbale
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: nomina verbalia, verbale, verbale nomen, verbalia, verbalia nomina
Język: łaciński
Dział: Słowotwórstwo (współcześnie)

Cytaty

Mącz/1564 (war. B), s. 73d

Cursor, Verbale, Kursor, Biegun, Látáj

Mącz/1564 (war. B), s. 178a

Adiunctio, adiunctionis, verbale, Przyłączenie, przysądzenie.

Stat/1568, s. [90]

VERBALIA. A verbis formantur nomina. ut a Miłować/Miłość.

Mora/1592, s. 35 C2r [39] Definicja

In IO, Verbalia [a verbis deducta] sunt foeminina. Ut, Lectio, lekcja, citavi, Concio, Kazánie, zgromádzenie, Rádá [...].

[[Imiona] odczasownikowe (wyprowadzone od czasowników), zakończone na "-io" są rodzaju żeńskiego.]
Mora/1592, s. 129 Ir [133] Definicja

Quae dicuntur [Nomina] Verbalia? Quae à Verbis, aut eorum Particippis, sive Supinis, quocunque modo deducuntur: Ut, à Luceo, [Swieczę] descendit Lucerna, [id est, świecá, pochodnia, lámpá.] à Supino Oratum, [od modlenia, mowienia, proszenia, żądánia] Oratio, [Rzecz, mowá, modlitwá].

[Które [imiona] nazywa się odczasownikowymi? Te, które są wyprowadzane od czasowników albo ich imiesłowów lub imiesłowów.]
Rot/1616, s. [138]

DE SPECIEBUS NOMINUM. Die Nomina, die von andern herkommen/ sind funferley. Patronymica, die ein Vaterland bedeuten/ Possesiva die eine besißung bedeuten/ Denominativa die von etwas anders genennet werden. Diminutiva die eine verkleimerung bedeuten/ Verbalia die verbis herkommen.

[Nomina, które pochodzą od innych, są pięciorakie. Patronimika, które oznaczają ojczyznę, possessiva, które oznaczają posiadanie, denominativa, nazwane od czegoś innego, diminutiva, które oznaczają zmniejszenie, verbalia, które pochodzą od czasowników. ]
Rot/1616, s. [141]

VERBALIA- Die von Verbis herkommen. Die Verbalia Adjectiva [...] Masculina [...] Foeminina [...] Neutra.

[VERBALIA - wyrazy, które pochodzą od czasowników]
Kn/1644 (I wyd. 1626), s. 810 Definicja

Verbalia Nomina apud Grammaticos, à Verbis ducta, ut à Dico, Dictio. Caris. τὰ ῥηματικά [tà rhēmatiká].

Men/1649, s. 14

Derivatorum nominum quinque sunt classes. Patronymica seu gentilia [...] possessiva [...], denominativa [...], verbalia [...], diminutiva.

Gut/1669, s. 193

VI. Sind die Zeitnennwörter [Verbalia] welche von den Zeitwörtern abfliessen.

[Grupę VI stanowią imiona odczasownikowe [Verbalia], czyli takie, które pochodzą od czasowników.]
Malcz/1687, s. 26

Die Nomina, welche von den andern herkommen/ haben fünff Classes, als: Patronimica, Possessiva, Denominativa, Diminutiva und Verbalia.

[Imiona (nomina), które pochodzą do innych, dzielą się na pięć klas: patronimica, possessiva, denominativa, diminutiva i verbalia.]
Woy/1690, s. 54

Ex derivativis praecipua sunt haec septem: Patronymica, Possessiva, Gentilia, Diminutiva, Denominativa, Verbalia, Adverbialia

Woy/1690, s. 62

Tam denominativa, quam verbalia nomina e Thesauro Polono-Latino P. Gregorii Cnapii eruenda sunt; ob diversimodam enim derivationem ac terminationem suam, nec regulis certis, nec pagellis exiguis possunt omnia comprehendi.

Raph/1698, s. 37

Die Derivativa sind siebenerley: Patronymica, Possessiva, Gentilia, Diminutiva, Denominativa, Verbalia und Adverbialia.

[Derivativa są siedmiorakie: patronymica, possessiva, gentilia, diminutiva, denominativa, verbalia i adverbalia.]
Cell/1725, s. 7

Imioná Męszczyn, Męskich Urzędow, Miesiącow, Wiátrow, Rzek, Ludu. i Verbalia ná A, (ktore ex Verbis pochodzą, i ná A się kończą,) jako Petrus, Consul, Burmistrz, Aprilis, Kwiecień, Aquilo, wiátr pułnocny, Euphrates, rzeká w Mesopotámiej. Persa, Persiánin; Incola, obywatel. Advena, przychodzień: Osobliwie Graeca: jáko, Cometa.

Cell/1725, s. 28 (28-29) Definicja

Verbalia, ktore záciągnione bywáją ex Praesenti, ex Praeterito, ex Supino, álbo też ex Participiis, Te záś są álbo Substantiva e. g. Scriba, ex scribo. Auditus, ex audio; Albo Adiectiva, e. g. Piger, ex piget, egenus, ex egeo.

Müll/1750, s. 231 Definicja

Verbalia sind solche Nomina, sowohl Adjektiva als auch Substantiva, so von den Verbis herstammen.

[Verbalia są to takie związki wyrazowe, zarówno przymiotniki, jak i rzeczowniki, które pochodzą od czasowników.]
Kop/1780, t. II, s. 205 Definicja

Na koniec, mámy w naszym języku przymiotniki słowné (verbalia), które się zdają być, ale nie są Imiesłowami, bo nie one od Słów, ale raczéj Słowa od nich pochodzą.

Powiązane terminy