terminów gramatycznych online
verbum defectivum
Język: łaciński
- Część II. O wykładaniu. & 1. O znamionach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1794
- Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
- Część II. O wykładaniu. § I. O znakach grammatycznych (wykaz terminów, łac. - pol.): Gott/1774
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- De Etymologia: Mora/1592
- De Verbo: Men/1649, DonCul/1560
- Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
- Etymologia: SzyGram/1767
- Etymologie, oder Wortforschung: Cas/1797
- O Etymologii: Kon/1759
- O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
- O słowie: Lub/1778
- Przypisy do rozdziału II: Kop/1785
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik: Mącz/1564 (war. B)
- Verborum Coniugatio: Cell/1725
- Verbum: Don/1795
Cytaty
Quae sunt [verba] deficientia sive defectiva? Quae deficiunt vel numeris, vel personis, vel modis, ut aiunt, noctescit, diescit, et similia exceptae actionis, ut forem, faxo.
Coepio [...] Nunc est Defectivum, solum enim praeteritum est in usu Coepi, cum suis derivativis, coeperam, coepissem, coepero, coepisse, ptum, ire, Począć. Terent.
Infit defectivum verbum et in hac persona tantum reperitur pro incipit, Poczyna.
Verbum defectivum est quod in his fere tantum personis legitur, Inquio, inquis, inquit, pluraliter inquiunt, Praerito perfecto, inquisti In futuro inquies, inquiet.
Salve verbum defectivum, sic coniugatur Imperativo ad sec. person. Salve, Bądź zdrów.
Quae sunt [Verba] Defectiva? Quae deficiunt Modis, Temporibus, Numeris et Personis, non tamen omnibus: Ut, Aio [twierdzę, mowię] Ave, [Bądź zdrow, pozdrawiam cię.] Salve, [Witaj, bądź zdrow, pomaga Bog.] Vale, [Miej się dobrze, Bog zápłáć.] Caepi, [Poczynam, począłem.] Forem, [Być, bych był.].
Inveniuntur etiam multa defectiva praesenti indicativi carentia.
Es finden sich auch viel Mangelhaffte Zeitwörter [Defectiva] [...].
DEFECTIVA VERBA. Defectiva są ktorym niestáje Modos Tempora, albo Personas. jáko to: AIO mowię, ais, ait. plur. aiunt.
Obferwuy: iż odi, novi, caepi &c. bardziey są activa defectiva, to iest które zupełnych temporow nie máią, aniżeli neutra.
Defectiva, Niedoskonałe słowa.
Znajdują się niektore słowa nie mające wszystkich czasow, po Łacinie zwane Defectiva, jakie jest zwykłem, to jest: mam zwyczaj co czynić; doźrzał owoc, doźrzały ettc.
Defectiva, niedoskonałe słowa.
Na koniec dzielą się jeszcze słowa, na osobiste (personalia) i trzecioosobne (impersonalia); na porządkowe (reguralia) i nieporządkowe (irregularia); na pełne (plena), niepełne (defectiva) i zbytkujące (et abundantia).
w Imionach i Słowach ułomnych (in defectivis) nie widzi zwyczajnéj odmiany; miészać się tedy i błądzić musi.
Defectivum verbum ułomne słowo.
Defectiva, Niedoskonałe słowa.
Quotuplex est verbum? wielorakie jest słowo? ratione conjugationis, względem złączenia albo sprzążenia, duplex, dwojakie, analogum, rowne, ùt video, jako widzę, et anomalum, i nierowne, ùt sum, jako jestem, fero, noszę, item est triplex, znowu jest trojakie, abundans, obfitujące, defectivum, niedostatnie, et medium, i śrzednie.
Wenn nun ein Zeitwort durch diese Modos, Tempora, Personas, Numeros nicht allezeit gebeugt wird, so ist es ein mangelhaftes Zeitwort. [...] folglich ist es ein Defectivum.
O słowach ułomkowych (verba defectiva).
Co są i jak się czasują słowa ułomkowe?
A. Słowa ułomkowe są takie, którym kilku czasów niedostaje, które z czasem albo zaginęły, albo z używania wyszły, np. słowo Słychać nie ma cale żadnych czasów [...].
B. Słowa ułomne należą do tej formy czasowania, do której zakończenie ich trybu bezokolicznego przypada.
Defectiva, wyrazy odmienne, nie mające pełnej deklinacji lub koniugacji.