terminów gramatycznych online
osoba druga
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Cytaty
Czásy słow są komponowane z trzech osob [...]. Druga jest naznáczona przez tu, ty, w małej liczbie, á vous, wy, w wielkiej.
Osób przyrodzęnié uformowáło trzy [...]. Piérwszą zowie káżdy sam siebie, náp. robię, robięmy [...]. Drugą osobę zowięmy ty i wy. Trzecią, ón i óni [...] óna óné.
P. Wieleż jest Osob? O. Trzy: Pierwsza jest ta ktora mowi. Druga jest ta do ktorej mowią. Trzecia jest ta o ktorej mowią.
W wyrazach twierdzących i przeczących [...] w drugiéj i trzeciéj osobie. Shall znaczy obietnicę, pogróżkę rozkaz álbo zakaz Will oznájmienie.
Zaimki, wyrażające trzy osoby, tj. tę, która mówi, do któréj i o któréj lub o czém mówi, zowią się osobiste, i tych jest trzy: na wyrażenie osoby mówiącéj, którą zowiemy piérwszą, służy zaimek ja, a jeśli takich osób jest więcéj, my. Osobę drugą nazwaną, do któréj się mówi, wydaje zaimek ty; kiedy takich jest więcéj nad jednę, wy; osobę, o któréj jest mowa, którą zowiemy trzecią, wyraża zaimek on, jednę; oni więcéj nad jednę.
Trzy osoby wchodzą do mowy, piérwsza, która mówi; [osoba] druga, do któréj mówi; trzecia, o któréj jest mowa. Zaimki wyrażające te osoby, są dla piérwszéj ja, dla drugiéj ty, dla trzeciéj on.
Osob jest trzy w liczbie pojedyńczej, i trzy w mnogiej. Pierwsza osoba która mówi; (ja) znam,(my) znamy (5). Druga do której się mówi; (ty) znasz, (wy) znacie. Trzecia osoba lub rzecz o której się mówi; (on, ona, ono) zna, (oni, ony) znają.
Osoby [...] 1sza (My) 2ga (Wy) 3cia.
Te dwa zaimki są tylko nazwami osoby mówiącej piérwszą zwanéj i osoby drugiéj, to jest téj, do któréj się mówi bez względu na płeć osób, ale z względem na ilość czyli liczbę [...].
2ga osoba, do któréj się mówi, zastępuje się zaimkiem: ty, wy.
Os. 2.
Niekiedy osoba druga trybu rozkazującego, używa się zamiast trzeciéj.
W rossyjskim języku osoba 2 trybu rozkazującego brać się może w znaczeniu nie tylko 3 ale i 1.
Ponieważ mamy trzy osoby (ja, ty, on) i dwie liczby (liczbę pojed. i mnogą), rozróżniamy zatem w odmianie czasownika trzy osoby i dwie liczby.
Osoba pierwsza: (ja) piszę, czytam, widziałem;
osoba druga: (ty) piszesz, czytasz, widziałeś;
osoba trzecia: (on) pisze, czyta, widział.
Końcówki czasu teraźniejszego są zatem następujące:
Liczba pojedyncza, osoba I m albo ę (ję),
[Liczba pojedyncza, osoba] II sz [albo] esz (jesz),
[Liczba pojedyncza, osoba] III ― [albo] e (je), [...].