Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

temat spółgłoskowy

Hasło w cytatach: Sp.◻, spółgłoskowy temat
Język: polski

Cytaty

[…] Słowa o temácie spółgłoskowym, spájające się ze spójką o, je spájają, zakończenie ny za pośrednictwem spójki je, której j miękczy poprzedzającą spółgłoskę twardą, a samogłoska e przed zębowym n według prawa głosowego przemienić się musi w o […].

A zatém rozpadają wszystkie imiona wedle końcówki swojej na 4 tematy: zakończone na a razem stanowią A-temat, zakończone na u U-temat, zakończone na i I-temat, zakończone na odsłonioną spółgłoskę stanowią Spółgłoskowy temat. Dla skrócenia stylizacyi będę odtąd ten wyraz „temat" zastępował tu takim znakiem ◻. Więc A◻ znaczy A-temat t. j. wyrazy A-tematowego kroju; Sp.◻ znaczy Spółgłoskowy temat i doń przynależne imiona, itd.

W memoryale p. Kryńskiego czytamy: [...] "Czysty temat spółgłoskowy przez dołączenie odpowiedniego przyrostka szy, daje jedynie właściwą formę tego imiesłowu, t. j. upad-szy, spad-szy, wniós-szy, ugryz-szy, rozdar-szy i t . p.".

Tematy czasu przeszłego rozpadają się na dwie wielkie klasy: 1) tematy, kończące się na samogłoskę, czyli tematy samogłoskowe, 2) tematy, kończące się na spółgłoskę, czyli tematy spółgłoskowe.